Dane taktyczno – techniczne PZR S-200WE ( SA-5 Gammon )
Początek prac nad przeciwlotniczym zestawem rakietowym dalekiego zasięgu S-200 zaczyna się 4 czerwca 1957 roku. Pierwszy doświadczalny start rakiety odbył się 27 lipca 1960 roku. Produkcję zestawu podjęły zakłady produkcyjnych ZSRR CzKW „Ałmaz” i MKW „Faken”. Głównym konstruktorem rakiety był P. Gruszin. W 1965 roku, zakłady produkcyjne w Leningradzie rozpoczęły seryjną produkcję rakiet. Zestaw 22 lutego 1967 roku został wprowadzony na uzbrojenie wojsk obrony powietrznej ZSRR pod nazwą S-200A kryptonim „Angara”. W wyniku modernizacji zestawu, 8 września 1969 roku wojska obrony powietrznej ZSRR przyjęły na uzbrojenie S-200W kryptonim „Wega”, a w 1974 roku rozpoczęto pracę nad zestawem S-200D kryptonim „Dubna”. Do końca lat siedemdziesiątych wprowadzono na uzbrojenie wojsk obrony powietrznej ZSRR blisko 2000 wyrzutni.
W 1980 roku, zaczęto produkować zestaw S-200 przeznaczony na eksport do krajów zrzeszonych w Układzie Warszawskim. Nazwano go S-200WE “Wega-E”. Od 1982 roku zestaw S-200 eksportowano do krajów nie będących członkami Układu Warszawskiego. Nazwano go S-200E “Wega-E”.
Rakieta 5W28E zestawu S-200WE jest dwustopniowa o normalnym schemacie aerodynamicznym z półaktywnym systemem naprowadzania na cel. Pierwszy stopień to 4 silniki startowe bocznie umieszczone na drugim stopniu rakiety. Drugi stopień rakiety zbudowany jest z sześciu przedziałów. W przedziałach znajdują się między innymi:
- przedział nr 1: antena głowicy samonaprowadzania i dwie anteny radiozapalnika.
- przedział nr 2: głowica samonaprowadzania, radiozapalnik i przetwornica napięcia;
- przedział nr 3: ładunek bojowy, zbiornik paliwa dla pokładowego źródła zasilania;
- przedział nr 4: zbiornik utleniacza silnika marszowego, zbiornik sprężonego powietrza i zbiornik paliwa silnika marszowego;
- przedział nr 5: agregat pokładowego źródła zasilania, zbiornik utleniacza dla pokładowego źródła zasilania, turbopompa i agregaty silnika marszowego;
- przedział nr 6: urządzenia sterowe autopilota i silnik marszowy.
Start rakiety dokonywany jest pod stałym kątem położenia (48 stopni) i według azymutu na którym znajduje się cel.
Podstawowe dane taktyczno-techniczne PZR S-200WE
| Parametr | Wartość | J.m. |
|---|---|---|
| PZR | ||
| Minimalna odległość niszczenia celu: | 17 | km |
| Maksymalna odległość niszczenia celu: | 255 | km |
| Minimalna wysokość niszczenia celu: | 300 | m |
| Maksymalna wysokość niszczenia celu: | 35 (40,8) | km |
| Maksymalna prędkość niszczonego celu na kursie spotkaniowym: | do 1200 | m/s |
| Maksymalna prędkość niszczonego celu na kursie oddalającym: | do 300 | m/s |
| Minimalna prędkość radialna celu na kursie spotkaniowym: | 25 | m/s |
| Minimalna prędkość radialna celu na kursie oddalającym: | – 150 | m/s |
| Ilość dywizjonów ogniowych: | do 5 | szt. |
| Ilość rakiet w dywizjonie ogniowym: | do 12 | szt. |
| Czas osiągnięcia gotowości do strzelania (gotowość nr 1) ze stanu dyżurowania z agregatów (z sieci przemysłowej): | 7 (5) | min. |
| Rakieta 5W28 | ||
| Długość rakiety: | 10764 | mm |
| Średnica rakiety (drugi stopień): | 752 | mm |
| Ciężar pierwszego stopnia rakiety (przyspieszacz): | 3100 | kG |
| Ciężar drugiego stopnia rakiety: | 3918 | kG |
| Ciężar startowy rakiety: | 7018 | kG |
| Ciężar ładunku bojowego: | 217 | kG |
| Pojemność zbiornika utleniacza: | 1085 | l |
| Pojemność zbiornika paliwa: | 720 | l |
Podstawowe elementy PZR S-200WE
Stanowisko dowodzenia
- stanowisko kierowania i rozdziału celów w kabinie K9M;
- radiolokacyjne środki rozpoznania P-14 i PRW -17;
- kabina sprzężenia 52Ł6E;
- wieża kontrolna K7 do imitowania sygnału odbitego od celu (do kontroli funkcjonowania elementów PZR);
- elektrownie polowe ESD-200 w kabinie K-20;
- kabina rozdzielcza K-21.
Dywizjon ogniowy w składzie:
Bateria radiotechniczna:
- stacja radiolokacyjna podświetlania celów powietrznych w składzie:
- kolumna antenowa K1W (pluton 2);
- kabina aparaturowa K2W (pluton 1);
- kabina przekształcania napięcia zasilania K22 (pluton 1);
Bateria startowa w składzie:
- kabina przygotowania startu K3W (pluton kierowania startem);
- sześć wyrzutni rakiet 5P72W z rakietami 5W28 (1 pluton startowy na trzy wyrzutnie);
- maszyn załadowczych 5Ju24ME po dwie na każdą wyrzutnie;
- samochód transportowo załadowczy 5T82M1E
Dywizjon techniczny w składzie:
- stanowisko dowodzenia i magazyn części zamiennych (budynek 95 / stanowisko 18);
Pluton ARSKP (kontroli rakiet).
- stanowisko kontroli rakiet (budynek 63 / stanowisko 3) z automatyczną stacją kontrolno-pomiarową (ARSKP) 5K43E w składzie:
- naczepa z aparaturą kontrolną – AM-43 + ciągnik URAL-375A;
- elektrownia EM-43;
- samochód z wyposażeniem wspomagającym WM-43.
- i oprzyrządowaniem technologicznym do montażu skrzydeł i sterów.
Pluton montażu.
- magazyn przechowywania rakiet w opakowaniach fabrycznych (budynek 55 / stanowisko 1);
- magazyn przechowywania silników startowych (stanowisko 16);
- magazyn przechowywania ładunków bojowych (stanowisko 12);
- stanowisko montażu ładunku bojowego i silników startowych z oprzyrządowaniem technologicznym (budynek 70 / stanowisko 4);
- stanowisko przeładunku rakiet na samochody transportowo-załadowcze za pomocą dźwigu (stanowisko 4b);
- samochód transportowo-załadowczy 5T82M1E;
- przyczepa transportowa 5T53ME;
- samochód samozaładowczy 5912.
- magazyn gotowych rakiet (budynek 61-12A / stanowisko 3);
- samochody transportowo-załadowcze 5T82M1E;
Pluton dystrybucji
- stanowisko napełniania rakiety paliwem z oprzyrządowaniem technologicznym (stanowisko nr 8):
- dystrybutor paliwa 5Ł23AE;
- cysterna paliwa ZAK44CE;
- magazyn paliwa 65-2.
- stanowisko napełniania rakiety utleniaczem z oprzyrządowaniem technologicznym (stanowisko nr 9):
- dystrybutor utleniacza 5Ł62AE;
- cysterna utleniacza PPCK-10-255W;
- magazyn utleniacza 67-2A.
- stanowisko napełniania zbiornika rakiety sprężonym powietrzem z oprzyrządowaniem technologicznym (dystrybutory, sprężarki) (stanowisko nr 10):
- stacja sprężarkowa UKS-400W;
- dystrybutor powietrza 5Ł9A.
- stanowiska 20 i 21 do neutralizacji rakiet po zlaniu rakietowych materiałów napędowych:
- samochód neutralizujący 8T311;
- podgrzewacz powietrza 8G27K;
- wózek do neutralizacji rakiet 5S64.
Pluton transportowy
- garaże (budynki 84 i 111 / stanowisko 17).
- ciągniki siodłowe KRAZ-255;
- dźwigi samochodowe DS-0254T i DS-0184T.
Przedstawione na ilustracji nr 11 zdjęcie lotnicze stanowisk bojowych PZR S-200WE, według informacji uzyskanych w dniu 10 listopada 2004 od Pana Krzysztofa Popławskiego, przedstawia ugrupowanie PZR S-200WE w byłej Czechosłowacji koło miejscowości Dobris (Dobřiŝ) położonej na południowy zachód od Pragi. Stanowisko RSWP (P-14 i PRW-17) jest w nietypowym miejscu jak na tego typu ugrupowania. Dotyczy to także obiektów dywizjonu technicznego. Projektantom zależało widocznie na skomasowaniu obiektów na jak najmniejszej powierzchni. Zdjęcie daje jednak wyobrażenie o nakładzie prac budowlanych niezbędnych dla funkcjonowania PZR S-200WE w zestawie trzech dywizjonów ogniowych.
1 Od 1991 zmiana nazwy na 78 pułk rakietowy OP.
Bibliografia:
- Zbigniew Olszański “Wojska Rakietowe Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej” – Poznań 1995
- Michał Pierwow “Przeciwlotnicze uzbrojenie rakietowe OP Kraju” -” AwiaRus-21″ – Moskwa
Fotografie ilustrujące “Wspomnienia …” pochodzą ze zbiorów prywatnych i stron internetowych. Nie jestem w stanie określić ich autorów. W przypadku pozyskania informacji o autorach, z przyjemnością umieszczę ich nazwiska w podpisach zdjęć lub na życzenie autora zdjęcia, usunę z publikacji.