SPIS TREŚCI
- Historia 73. dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej.
- Dokumenty i fotografie.
1. Historia 73. dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej.
W 1978 r., na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego WP nr 021/Org. z dnia 30 marca 1978 r., 1. Dywizja Artylerii OPK wzmocniła swoje możliwości bojowe, formując cztery nowe dywizjony S–125 Newa, w tym 73. dr OP w Oświęcimiu. Pierwszym dowódcą dywizjonu został mjr Roman Sobik. Miejsce dyslokacji: sztab i koszary w Oświęcimiu, strefa ogniowa w Bujakowie. Dywizjon otrzymał w 1978 roku przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-125 Newa (wyrzutnie dwubelkowe) z dywizji warszawskiej.
Miejsce 73. dr OP m. Oświęcim (Bujaków) w ugrupowaniu bojowym 13 DA OPK – rok 1978. SD i SNR: 50°10’47.69”N 18°49’38.19”E
Pierwsze strzelania bojowe, na poligonie w Aszułuku w byłym ZSRR, dywizjon odbył 9 czerwca 1981 roku, pod dowództwem mjr. Romana Sobika, uzyskując ocenę 4,82. Kolejne strzelania bojowe dywizjonu odbyły się w latach:
- 1988 – Aszułuk, dowódca mjr Jan Kanarek, ocena 4,65;
- 1993 – Ustka – Karat’93, dowódca ppłk Jan Kanarek, ocena 5,00;
- 1996 – Ustka, dowódca ppłk Jan Kanarek, ocena 4,81;
- 2000 – Ustka, dowódca ppłk Jan Kanarek, ocena 5,00;
- 2010 – Ustka, dowódca ppłk Mieczysław Jeweczko.
W system dyżurów bojowych Wojsk OPK dywizjon został włączony w 1981 roku.
24 czerwca 1988 roku dywizja została przeformowana, a od tego dnia dywizjon podlegał dowódcy 1. Brygady Artylerii OPK w Bytomiu (w 1991 r. zmieniono kolejny raz nazwę brygady na 1. Brygadę Rakietową OP).
W 1993 roku, po strzelaniach bojowych, dywizjon otrzymał od dowódcy 3. KOP gen. bryg. pil. Kazimierza Dzioka tytuł i puchar Przodującego Dywizjonu Rakietowego. W latach 1999 i 2000 dywizjon zdobył pierwsze miejsce we współzawodnictwie na szczeblu brygady i został wyróżniony przez dowódcę 3. KOP.
Dla upamiętnienia daty sformowania 73. dr OP w Oświęcimiu, Minister Obrony Narodowej decyzją nr 239/MON z dnia 25 maja 2007 r., ustanowił doroczne Święto 73. dr OP w Oświęcimiu w dniu 9 czerwca (dzień pierwszego strzelania bojowego w 1981 r.). Decyzją nr 128/MON z dnia 10 kwietnia 2006 r., Minister Obrony Narodowej wprowadził do użytku odznakę pamiątkową i oznakę rozpoznawczą 73. dr OP.
W maju 2010 roku, na terenie Centralnego Poligonu Lotniczego w Nadarzycach, odbył się trzeci turnus zgrupowania dywizjonów. Celem zgrupowania było doskonalenie umiejętności Zespołu Dowodzenia SD Brygady i obsług bojowych dywizjonów w organizacji wykrywania i zwalczania celów niskolecących. W zgrupowaniu brały udział: 14., 73. i 75. dr OP. Celem zgrupowania było także przygotowanie dywizjonów brygady do strzelań bojowych na poligonie w Ustce w ramach ćwiczenia „Pustułka’2010”.
1 lipca 2011 r. w Sali Tradycji 1. BR OP, dowódca 73. dr OP por. Krzysztof Sudia złożył dowódcy 1. BR OP gen. bryg. Andrzejowi ŁOSIŃSKIEMU swój ostatni meldunek o rozformowaniu, z dniem 30 czerwca 2011 r., 73. dywizjonu rakietowego OP.
30 czerwca 2011. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej z okazji rozformowania 72 i 73 dr OP. Foto z archiwum ppłk. Mariana Kościuka.
Zgodnie z postanowieniami ujętymi w „Planie zamierzeń organizacyjnych i dyslokacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na 2010 r. oraz głównych kierunkach zmian organizacyjnych na 2011 r.”, dywizjony 1. ŚBR OP zostały przeznaczone do rozformowania. Zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej nr Z-37/Org./P1 z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zmian organizacyjnych w Siłach Powietrznych, na bazie części środków etatowych rozformowanych dywizjonów, w tym i 73. dr OP, z dniem 1 lipca 2011 r. sformowane zostały 34. dr OP w Bytomiu i 35. dr OP w Skwierzynie.
Dowódcy dywizjonu:
- ppłk Roman Sobik: od 1978 do 1984;
- ppłk Marian Szczecina: od 1984 do 1986;
- ppłk Ryszard Kostarek: od 1986 do 1987;
- ppłk Jan Kanarek: od 1987 do 2003;
- p.o. ppłk Roman Janiszewski: od 2003 do 2004;
- ppłk Mieczysław Jeweczko: od 2004 do 2011;
- p.o. por. Krzysztof Sudia: od 2011 do 30.06.2011.
2. Dokumenty i fotografie.
Jak wyglądają obiekty byłego dywizjonu? Zdjęcia przedstawiają stan obecny, wykonane zostały w ciągu ostatnich czterech lat. Dawne tereny SO dywizjonu to dzisiaj Śląski Ogród Botaniczny. Zdjęcia udostępnił Roman Janiszewski.