41 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej
m. Mrzeżyno (JW 4086)

Na podstawie rozkazu dcy WOPK Nr 0013 z 06.12.1968 r., w okresie od 20.04.1969 do 11.08.1969 r., w 37 dr rozpoczęto formalny proces formowania 41. dr. Jednocześnie grupa oficerów, chorążych i podoficerów została (jeszcze w listopadzie 1968 roku) skierowana do Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii Rakietowej i Radiotechniki WOPK w Bemowie Piskim. Tam została przeszkolona do obsługi przeciwlotniczego zestawu rakietowego średniego zasięgu S–75M “Wołchow”. Przeszkolenie, w którym uczestniczyły także grupy z nowo formowanych 40 i 42 dywizjonu, zakończono 30.06.1969 roku.

Przebazowanie dywizjonu do Mrzeżyna nastąpiło 11 sierpnia 1969 roku. Dywizjon funkcjonował w składzie 26. Brygady Rakietowej OP w Gryficach. Pierwszym dowódcą był kpt. dypl. Alojzy Dahlke. Dowodził dywizjonem w latach 1970–1973.

Miejsce dyslokacji 41. dr OP i 78 pr OP.

Początki funkcjonowania jednostki to okres intensywnego szkolenia w celu przygotowania składów osobowych do dyżurów bojowych i strzelań poligonowych. W dniach 17–25.02.1970 r. dywizjon zdał egzaminy dopuszczające do pracy bojowej.

Przed pierwszym strzelaniem bojowym na poligonie w byłym ZSRR, dywizjon brał udział w dniach 13.04–25.05.1970 r. w szkoleniu przedpoligonowym w Pieniężnicy. Strzelanie bojowe wykonał w dniach 08–12.06.1970 r. na ocenę bardzo dobrą. W strzelaniu brały udział także 39 i 40 dr OP.

Od tej pory dywizjon brał udział w wielu ćwiczeniach i strzelaniach bojowych.

W okresie 21.07–25.08.1986 dywizjon został przezbrojony z PZR S–75 Wołchow na PZR S–125M Newa.

W miesiącach 03–04.1993 r. dywizjon został kolejny raz przezbrojony. Tym razem na samobieżny PZR S–125M Newa SC.

Ogółem jednostka odbyła 3 strzelania ogniowe z PZR S–75M “Wołchow“ (w latach: 1970, 1974, 1978 i 1983) i 5 strzelań z PZR S-125M “Newa” i “Newa SC” (w latach: 1989, 1994, 1995, 1999 i 2005). Na szczególną uwagę zasługują strzelania z lat 1994 i 1999 - odbyły się one w obecności ówczesnych prezydentów RP Lecha Wałęsy (1994) i Aleksandra Kwaśniewskiego (1999).

Modernizacja zestawu przeprowadzona na przełomie 1993 i 1994 roku oraz strzelanie bojowe w obecności prezydenta Wałęsy w Ustce w 1994 roku spowodowały, że zestawy typu S–125M “Newa SC” nie znikneły z wyposażenia Wojsk Rakietowych WLOP i stały się nawet bardziej doceniane przez przełożonych.

Od 2000 roku dywizjon systematycznie uczestniczył w ćwiczeniach z wojskami NATO p.k. Clean Hunter, a także w treningach WRE NATO. Podczas zgrupowania poligonowego p.k. Szerszeń 2000 dywizjon wizytował dowódca Sił Powietrznych NATO w Europie gen. Gregory Martin.

Od października 2001 r. 41 dywizjon rakietowy OP był organizacyjnie podległy dowódcy 78. pułku rakietowego OP. Głębokie zmiany strukturalno–organizacyjne jednostka przeszła w 2004 roku. Dywizjon na trwałe wpisał się do historii Sił Powietrznych i lokalnej społeczności.

Na podstawie Rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych nr Z-0117 z dnia 30.05.2008 r., 41 dywizjon rakietowy OP został do końca 2008 r. rozformowany i z dniem 01.01.2009 r. włączony w struktury organizacyjne 78. pr OP jako 3 dywizjon ogniowy.

[ Do spisu treści ]

Struktura organizacyjna 41 dr OP w latach 1968-1986.
 

Poczet dowódców 41. dr OP w Mrzeżynie:

Zdjęcie	Nazwisko i okres dowodzenia
	mjr dypl. Alojzy Dahlke w latach 1970-1973.
	kpt. Mieczysław Koźbiał w latach 1974-1978
	ppłk Edward Mazur w latach 1978-1998
	ppłk mgr inż. Mariusz Zagdański od 1998 roku

[ Do spisu treści ]

Poligon Ustka, praca bojowa dywizjonu podczas ćwiczenia Anakonda-2010. Źródło: YouTube.

Koszary w Mrzeżynie (do 1945 r. niem. Treptower Deep) powstały w latach 1930–tych dla niemieckich jednostek przeciwlotniczych. Były, m.inn., miejscem dyslokacji 78. pr OP, 41. dr OP i 71. dr OP.
Od 16.12.2011 r., 36. dywizjonu rakietowego OP 3. WBR OP.

 

Centrum Mrzeżyna – 1988 r.

 

XX–lecie 78 pr OP w Mrzeżynie – 30.09.2006 r. Na zdjęciu od lewej: płk Ryszard Marcinkowski – były dowódca 78. pr OP, ppłk rez. Edward Mazur – były dowódca 41. dr OP, kpt. rez. Waryszak – były szef WAK w Mrzeżynie, płk Wiesław Telep – z-ca Szefa WOPL SP i ppłk Czesław Hrut – inżynier Szefostwa WOPL SP.

 

Świeto Wojsk OPK – Bydgoszcz – 11.10.2006 r. Na zdjęciu od lewej: płk Bernard Sawicki – były szef Oddziału WRiA 2. KOP Bydgoszcz, płk Wiesław Telep – z-ca Szefa WOPL SP, ppłk rez. Edward Mazur – były dowódca 41. dr OP i płk rez. Wojciech Kołodziej – były dowódca 40. dr OP, 78. pr OP i 26. BR OP.

 

[ Do spisu treści ]

Z archiwum kpr. rez. Zygmunta Pusza.

Kpr. rez. Zygmunt Pusz rozpoczyna służbę jako przeciwlotnik w 26. dywizjonie technicznym OP (JW 1203) m. Bieszkowice należącym do 4. Brygady Rakietowej OP m. Gdynia. W owym czasie 26. dt OP przygotowywał funkcyjnych do służby w bateriach technicznych dywizjonów rakietowych. Po zakończeniu przeszkolenia, kpr. rez. Zygmunt Pusz, w dniu 23 września 1977 roku zostaje przeniesiony do dalszej służby w baterii technicznej 41. dr OP m. Mrzeżyno.

Baterią techniczną w tym okresie dowodził por. Witold Modzelewski, absolwent WAT. Kpr. rez. Zygmunt Pusz miał okazję uczestniczyć w strzelaniach bojowych na poligonie w Aszułuku. Od grudnia 1977 roku pełnił obowiązki szefa baterii. Do rezerwy został przeniesiony 10 kwietnia 1979 roku.

Oto kilka pamiątek z tamtych lat:

List Uznania - wyróżnienie wysoko cenione przez... rodziców żołnierzy. Często trafiało w ramki i na ściany razem z innymi rodzinnymi pamiątkami i zdjęciami.
 

Legitymacja tytułu i odznaki Wzorowy Żołnierz.
 

[ Zobacz również: Wspomnienia kpr. rez. Zygmunta Pusza z okresu służby w 41. dr OP m. Mrzeżyno. ]
 

[ Do spisu treści ]

Bibliografia:

1. W rozdziale 1. wykorzystano fragmenty z broszury zredagowanej przez ppłk. Stefana Dymańskiego, ppłk. Edwarda Świercza, mjr. J. Wojdana, mjr. Krzysztofa Galasa i B. Wasila p.t.: “20 lat 78. pułku rakietowego Obrony Powietrznej” – Mrzeżyno 1986–2006.