Home - strona główna WRiA.PL – “Wspomnienia ...”. ppłk rez. mgr. inż. Grzegorz Walczak
Gryfice, 05 maja 2012 r.
Ostatnia aktualizacja danych: 08.05.2012 r.
 
 

Ocena gotowości do działań bojowych
dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej


( Szkoła Ognia WR )



 
 
  Od autora witryny WRiA.PL:  

ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak Autor artykułu, ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak (na zdjęciu obok) to absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk OPL m. Koszalin z 1986 roku.

Pierwsze stanowisko służbowe - dowódca plutonu startowego w 40. dr OP m. Kołczewo. W latach 1987 - 1991 pełnił obowiązki starszego oficera ds. operacyjno-szkoleniowych - pomocnika szefa sztabu 40. dr OP. Od 1991 roku pełnił obowiązki szefa sztabu 40. dr OP w Kołczewie.

W latach 1997-1998 był starszym oficerem szkolenia 26. BR OP m. Gryfice. W latach 1998-2001 pełnił obowiązki szefa wydziału szkolenia 26. BR OP i w latach 2001-2006 szefa szkolenia w 78. pr OP m. Mrzeżyno.

ppłk Grzegorz Walczak zajmował się zawodowo problematyką strzelań rakietowych przez 10 lat swojej służby. W styczniu 2006 roku odszedł do rezerwy.

 

 


W artykule przedstawiono zasady oceny gotowości dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej do działań bojowych obowiązujące w okresie funkcjonowania Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.

1. Ogólne zasady organizacji kontroli wyszkolenia bojowego.

Sposób organizacji, przeprowadzenia kontroli i oceny podstawowego etapu ćwiczenia taktycznego brygady (pułku) połączonego ze strzelaniami bojowymi i wyszkolenia bojowego dywizjonu, brygady (pułku), określała „Szkoła Ognia WR”.

W celu przeprowadzenia ćwiczenia taktycznego połączonego ze strzelaniami bojowymi i oceny jego wyników na poligonie wyznaczano:

  • kierownika ćwiczenia – Szefa Wojsk Obrony Przeciwlotniczej WLOP, jego zastępcę lub innego oficera z kierownictwa WOPL WLOP ( zgodnie z rozkazem Dowódcy WLOP );
  • kierownika strzelania;
  • starszych kierowników technicznych i kierowników technicznych.

Wyżej wymienione osoby funkcyjne w czasie ćwiczenia nie ingerowały w działalność obsług bojowych z wyjątkiem wypadków, które mogą spowodować naruszenie zasad bezpieczeństwa lub doprowadzić do ich naruszenia.

W celu przeprowadzenia ćwiczenia taktycznego, połączonego ze strzelaniami bojowymi na poligonie, wyznaczano zmniejszone obsługi bojowe (SD) brygady (pułku), dywizjonów rakietowych i dywizjonów technicznych ( baterii technicznych, plutonów technicznych ) zdolne do samodzielnego przygotowania sprzętu i rakiet do strzelań oraz prowadzenia pracy bojowej.

Składy osobowe brygady (pułku) dopuszczano do przeprowadzenia ćwiczenia taktycznego na poligonie po złożeniu meldunku kierownikowi ćwiczenia przez dowódcę jednostki o zapoznaniu składów osobowych z „Instrukcją bezpieczeństwa OSP WLOP” – sygn. WLOP 283/99.

Za bezpieczeństwo strzelań na poligonie odpowiadali: dowódca brygady (pułku), kierownik strzelania, starszy kierownik techniczny, kierownik techniczny i strzelający.

Prawo wyznaczania osób funkcyjnych do dowodzenia działaniami bojowymi brygady (pułku) miał kierownik ćwiczenia, a na strzelających wyznaczał dowódca brygady (pułku).

Na strzelających mogli być wyznaczeni:

  • dowódca dr, do;
  • zastępca dowódcy dr, do;
  • szef sztabu dr, do;
  • dowódca baterii radiotechnicznej – w dr S –125;
  • dowódca baterii startowej;
  • dowódcy plutonów baterii radiotechnicznej ( dowódca stacji naprowadzania rakiet – dla zestawu S-125, dowódca 1 plutonu w do S-200 ).

W czasie ćwiczenia taktycznego, połączonego z wykonaniem strzelań bojowych na poligonie, sprawdzano i oceniano zgodnie ze „Szkołą Ognia” :

  • gotowość sprzętu;
  • przygotowanie składów osobowych;
  • prowadzenie działań bojowych.

Prowadzenie działań bojowych obejmowało:

  • odpieranie nalotu „przeciwnika” ze startami rakiet imitowanych ( strzelania szkolne w etapie scentralizowanego dowodzenia i samodzielnych działań bojowych);
  • odpieranie nalotu „przeciwnika” ze startami rakiet bojowych (strzelania bojowe).

Strzelania bojowe prowadzono przy dowodzeniu scentralizowanym.

Rezultaty sprawdzeń obsług, baterii, dr, do, dt ( SD ) pułku oceniano według czterostopniowej skali ocen. Ocenę określano na podstawie stopnia ( S ), obliczonego według odpowiednich wzorów „Szkoły Ognia” i wystawiano:

  • bardzo dobrze - jeżeli S ≥ 4,51;
  • dobrze - jeżeli 4,50 ≥ S ≥ 3,51;
  • dostatecznie - jeżeli 3,50 ≥ S ≥ 2,51;
  • niedostatecznie - jeżeli S ≤ 2,50.

We wszystkich przypadkach stopień określano do drugiej cyfry po przecinku, ( bez zaokrąglania ).

Na podstawie rezultatów sprawdzeń sprzętu, składu osobowego, a także na podstawie materiałów obiektywnej kontroli działań bojowych wypełniano arkusz kontrolny. Te same materiały wykorzystywano do omówienia wyników.

Ocena za pododdział techniczny była wpisywana do arkusza tylko wtedy, gdy był on oceniany samodzielnie.

Oceny dr, do, dt, SD za gotowość sprzętu, przygotowanie składów osobowych, strzelania szkolne, strzelania bojowe dokonywała komisja złożona z oficerów WOPL WLOP.

[ Do spisu treści ]

 

2. Ocena za gotowość sprzętu dywizjonu.

W dr, do sprawdzano i oceniano gotowość do działań sprzętu bojowego. Egzemplarzem sprzętu było urządzenie stanowiące pewna funkcjonalną całość i za jego sprawność wystawiano oceny całkowite ( 2,00; 3,00; 4,00; 5,00 ).

Ocenę za gotowość sprzętu dywizjonu określano na podstawie stopnia ST, obliczonego według wzoru :

ST= 5 ( 1 – 0,01n1 – 0,1n2– 0,2n3)
lub
ST= 5 (1 – 0,02n1– 0,1n2– 0,2n3)

gdzie:

n1 – liczba parametrów nie określających gotowości bojowej, znajdujących się poza tolerancją;

n2 – liczba parametrów określających gotowość wielokanałowego systemu, znajdują się poza tolerancją;

n3 – liczba parametrów określających gotowość jednokanałowego sytemu, znajdujących się poza tolerancją.

Do liczb n1, n2, n3 zaliczano wszystkie parametry wykryte podczas kontroli funkcjonowania i wyrywkowych sprawdzeń, niezależnie od przyczyny, która spowodowała ich wyjście poza tolerancję.

ST przyjmowano za równe „0”, jeżeli miała wartość ujemną.

Ocenę za gotowość sprzętu dywizjonu określano na podstawie stopnia obliczonego jako średnia arytmetyczna ze stopni za gotowość sprzętu: RSWP, baterii radiotechnicznej i baterii startowej.

[ Do spisu treści ]

 

3. Ocena za przygotowanie składu osobowego.

W dywizjonach sprawdzano i oceniano:

  • oficerów ( strzelających, dowódcę RSWP, oficera naprowadzania, oficera startu);
  • operatorów RS;
  • obsługi baterii startowej.

Strzelających, oficera startu i oficera naprowadzania sprawdzano: z przygotowania taktycznego, znajomości armii innych państw, przygotowania technicznego, przygotowania rakietowo - strzeleckiego oraz z umiejętności przeprowadzenia kontroli funkcjonowania w nakazanym czasie.

Dowódcę RSWP sprawdzano: z przygotowania taktycznego, znajomości armii innych państw oraz z przygotowania technicznego.

Ocenę za umiejętność przeprowadzenia kontroli funkcjonowania określano na podstawie stopnia obliczonego według wzoru:

SKF= A – n

gdzie:

A – ocena za wykonanie kontroli funkcjonowania z uwzględnieniem norm czasowych;

n – łączna liczba: pominiętych, wykonanych z błędami punktów kontroli funkcjonowania i niewłaściwie ocenionych sprawdzeń gotowości bojowej zestawu rakietowego.

Ogólną ocenę przygotowania oficerów (SOF) obliczano jako średnią arytmetyczną ze wszystkich ocen uzyskanych przez oficerów w czasie odpowiedzi i ocen umiejętności przeprowadzenia kontroli funkcjonowania.

Operatorów RS sprawdzano z dokładności śledzenia. Ocenę za dokładność śledzenia celów przez operatorów RS ( SRS ) wystawiano jako średnią arytmetyczną z ocen otrzymanych przez każdego operatora.

Obsługi baterii startowych sprawdzano na podstawie doprowadzenia rakiet do położenia bojowego zgodnie z obowiązującymi normami.

Ocenę za przygotowanie składów osobowych określano na podstawie wzoru:

SSO= 0,7 SOF+ 0,2 SRS+ 0,1 Sbs
SSO= 0,7 SOF+ 0,1 Sbs
SSO= 0,7 SOF+ 0,2 SRS

gdzie:

SSO – składy osobowe

SOF – oficerowie

SRS – operatorzy ręcznego śledzenia

Sbs – obsługi baterii startowej

Przygotowanie składu osobowego oceniano nie wyżej niż dostatecznie, jeżeli z jego winy nie została ostrzelana chociaż jedna tarcza powietrzna, lub przeprowadzono nieudany start rakiety.

[ Do spisu treści ]

 

4. Ocena za pracę bojową podczas wykonywania strzelań szkolnych.

W czasie strzelań szkolnych sprawdzano zdolność dywizjonu do wykonania zadania bojowego – odparcia zmasowanego uderzenia środków napadu powietrznego.

Ocenę ze strzelania szkolne dywizjonu wystawiano jako średnią arytmetyczną ocen :

  • za etap strzelań kierowanych przez SD brygady (pułku);
  • za etap samodzielnych działań bojowych ( osobny nalot ).

W każdym etapie dywizjon nie mógł zużyć więcej niż dwie jednostki ognia. Etap wskazywania celów, to przede wszystkim odpieranie nalotu realnie pozorowanego ( dopuszczalny był nalot imitowany przez urządzenia imitujące ). W przypadku uzyskania przez dywizjon oceny niższej niż dobrze, nie dopuszczano go do strzelań bojowych.

Ocenę dywizjonu za strzelania szkolne określano według wzoru :

Kd= ( N0 – N1 – 0,5N2 – 0,1N3) / N0

gdzie:

Kd – określano do drugiej cyfry po przecinku, bez zaokrąglania.

N0 – liczba celów, które mógł ostrzelać z pełnym wykorzystaniem możliwości ogniowych.

N1 – liczba celów przepuszczonych przez dywizjon.

N2 – liczba celów ostrzelanych z niepełnym wykorzystaniem możliwości ogniowych z winy dywizjonu.

N3 – liczba celów ostrzelanych z naruszeniem „Zasad strzelania” i „Instrukcji pracy bojowej” ( nie uwzględniano w tej liczbie uwag do celów przepuszczonych i ostrzelanych z niepełnym wykorzystaniem możliwości ogniowych ).

Stopień za ostrzelanie celów SSTR.S określano według tabeli:

KD Ocena KD Ocena KD Ocena KD Ocena
1,00 5,00 0,89 4,45 0,79 3,95 0,69 3,45
0,99 4,95 0,88 4,40 0,78 3,90 0,68 3,40
0,98 4,90 0,87 4,35 0,77 3,85 0,67 3,35
0,97 4,85 0,86 4,30 0,76 3,80 0,66 3,30
0,96 4,80 0,85 4,25 0,75 3,75 0,65 3,25
0,95 4,75 0,84 4,20 0,74 3,70 0,64 3,20
0,94 4,70 0,83 4,15 0,73 3,65 0,63 3,15
0,93 4,65 0,82 4,10 0,72 3,60 0,62 3,10
0,92 4,60 0,81 4,05 0,71 3,55 0,61 3,05
0,91 4,55 0,80 4,00 0,70 3,50 0,60 3,00
0,90 4,50         pon.
0,60
2,00

Cel uważano za przepuszczony, jeżeli:

  • nie został ostrzelany z winy składu osobowego;
  • został ostrzelany poza strefą ognia wszystkimi rakietami;
  • została wybrana niewłaściwa metoda inicjowania ładunku bojowego;
  • przed spotkaniem rakiety z celem nastąpił powrót bramek wyczekujących lub nastąpiło zerwanie automatycznego śledzenia rakiety;
  • cele ostrzelano rakietami nie przygotowanymi do startu;
  • stacja nie pracowała na wysokim;
  • w pracy bojowej nie brały udziału wyrzutnie.

Cel uważano za ostrzelany z niepełnym wykorzystaniem możliwości ogniowych zestawu:

  • został bez uzasadnienia ostrzelany niewłaściwą liczbą rakiet;
  • został ostrzelany poza strefa ognia chociażby jedną rakietą ( z wyjątkiem wypadków wykonywania strzelań : na maksymalnych parametrach i na bliższej granicy strefy ognia do celów nagle pojawiających się dla zestawów S-125 );
  • został ostrzelany w pościgu chociażby jedną rakietą, podczas gdy postawienie zadnia zapewniało ostrzelanie go na kursie spotkaniowym;
  • został bez uzasadnienia ostrzelany na odcinku pasywnym;
  • został bez uzasadnienia ostrzelany w warunkach ręcznego śledzenia;
  • przy strzelaniu do celów stosujących aktywne zakłócenia szumowe i celów lecących pod przykryciem tych zakłóceń, nie wykorzystywano aparatury „KARAT” zgodnie z „Zasadami strzelań”;
  • została niewłaściwie wybrana metoda naprowadzania rakiet lub rodzaj pracy SNR;
  • został ostrzelany bez prawidłowej analizy sytuacji bojowej w etapie wskazywania celów;
  • ostrzelano przedmiot miejscowy ( w tym wypadku celu tego nie wlicza się do N0);
  • cel ostrzelano z naruszeniem zasad określania przynależności państwowej;
  • czas pracy bojowej dywizjonu oceniono na „niedostatecznie”.

[ Do spisu treści ]

 

5. Ocena za pracę bojową podczas wykonywania strzelań bojowych.

W trakcie wykonywania strzelań bojowych sprawdzano zdolność dywizjonu do wykonania zadania bojowego podczas ostrzeliwania celu rakietami bojowymi.


OCELOT-1999.
Grupa bojowa 70. dr OP m. Łunowo podczas strzelań bojowych w ramach ćwiczenia OCELOT-1999 na poligonie w Ustce. Na zdjęciu od lewej: kpt. Sławomir Dzierzgwa - szef sztabu, mjr Jerzy Kopeć - dowódca dywizjonu, przed nimi na pierwszym planie por. Rafał Ziomko - oficer baterii startowej, dalej por. Janusz Głębocki - oficer naproadzania i chor. Marek Walkowiak - operator RS.
 

W razie zniszczenia tarczy powietrznej, potwierdzonego materiałami obiektywnej kontroli, nie uwzględniano rezultatów startów kolejnych rakiet przy braku wybuchów tych ładunków bojowych przy resztkach danej tarczy powietrznej ( pod warunkiem ich normalnego naprowadzania do momentu zniszczenia tarczy powietrznej.

Podczas strzelania do kilku tarcz powietrznych ogólna ocenę dywizjonowi za strzelania bojowe określano jako średnią arytmetyczną ocen za strzelanie do każdej tarczy powietrznej.

Strzelanie bojowe można było wykonywać w warunkach ześrodkowanego ognia kilku dywizjonów do jednej tarczy powietrznej. Ocenę każdemu dywizjonowi wystawiano tylko na podstawie rezultatów oddziaływania na tarcza powietrzną każdej rakiety.

Oceny w zależności od uchylenia rakiety podane są w tabeli 1.

Tabela 1

UCHYLENIE ( m ) OCENA
NEWA
h ≤ 20 5
30< h ≤40 4
Rakieta nie doleciała do celu z winy rakiety lub
40 < h ≤ 60
3
Rakieta nie wystartowała lub błędy naprowadzania powyżej dopuszczalnych wartości 2

W przypadku nie zniszczenia tarczy powietrznej, określano na podstawie zapisów parametrów wartość współczynnika Mi= f ( hr) i wystawia ocenę :

  • Mi= 1 – bardzo dobrze;
  • Mi= 0,95 – dobrze;
  • Mi= 0,7 – dostatecznie;
  • Mi= < 0,7 – niedostatecznie.

Ocena gotowości do działań bojowych – określano na podstawie stopnia obliczonego według wzoru:

Sdz.b= 0,4ST+ 0,1 SSO+ 0,2 SSTRZ.S+ 0,3 SSTR.B
lub
Sdz.b= 0,2ST+ 0,1 SSO+ 0,3 SSTRZ.S+ 0,4 SSTR.B

Niezależnie od obliczonego stopnia wystawiano za gotowość do działań bojowych ocenę:

  • niedostatecznie”, jeżeli stopień za strzelania bojowe lub szkolne był niższy niż 3,00;
  • nie wyżej niż „dostatecznie”, jeżeli wykonanie strzelań bojowych oceniono „dostatecznie”.

[ Do spisu treści ]