Możliwości przykrycia bronionego obiektu
strefą ognia przeciwlotniczego zestawu rakietowego

Obrona obiektów przed uderzeniami przeciwnika powietrznego polega na zniszczeniu go na podejściach do obiektu, przed rubieżą wykonywania zadania (RWZ).

Pod pojęciem RWZ przeciwnika powietrznego (rys. 1) rozumiemy rubież, po osiągnięciu której przeciwnik powietrzny może wykonać uderzenie na obiekt środkami nie niszczonymi przez przeciwlotnicze zestawy rakietowe (PZR).

Rys.1. Ilustracja rubieży wykonania zadania podczas: bombardowania (R_rwz) i rażenia obiektu rakietami kierowanymi (L_star.).

Odległość RWZ od obiektu określamy wzorem:

R_rwz⁼ R_ob. + R_por. + A

gdzie:

R_ob..— promień bronionego obiektu,

R_por.— promień efektywnego działania na obiekt środków rażenia przeciwnika,

A — donośność bomby.

Donośność A bomby zależy od wysokości i prędkości lotu samolotu oraz charakterystyk balistycznych samej bomby.

Jeżeli przeciwnik powietrzny użyje kierowanych środków rakietowych nie zwalczanych przez PZR, RWZ określa się odległością ich startu L_star. Rakiety skrzydlate należy niszczyć w bezpiecznej odległości od obiektu.

Przestrzenne możliwości niszczenia celów powietrznych z zadanym prawdopodobieństwem określa strefa ognia PZR. Charakteryzuje ona możliwości PZR w odległości i wysokości strzelania. Wielkość strefy ognia w płaszczyźnie poziomej charakteryzują parametry: odległość do dalszej granicy strefy ognia d_d, odległość do bliższej granicy strefy ognia d_b i maksymalny kąt kursowy strefy ognia q_maks.

Rozpatrzmy następujące zadanie: Pododdział uzbrojony w PZR miał nie dopuścić do uderzenia przeciwnika powietrznego na broniony obiekt. Promień rubieży wykonania zadania Rrwz i parametry strefy ognia d_d, d_b i q_maks. były znane. Należało określić kąt 2 φ_maks. — największą wielkość sektora przykrycia obiektu jednym PZR.

Wartość kąta 2 fi_maks. jest także funkcją odległości Rso stanowiska ogniowego pododdziału od bronionego obiektu. Kąt 2 φ_maks. określimy dla 3 przypadków. 

Przypadek pierwszy — odległość d_d w płaszczyźnie poziomej jest większa od promienia R_rwz:

Rys. 2. Określenie 2 φ_maks. przy d_d >=R_rwz + R_ob.

d_d >= R_rwz + R_ob

W tym przypadku PZR, rozwinięty przy granicy obiektu, ma możliwość przykrycia ze wszystkich kierunków, a więc 2 φ_maks. = 360° (rys. 2). 

Przypadek drugi — odległość d_d w płaszczyźnie poziomej (rys. 3) jest mniejsza od R_rwz, lecz większa od niektórych wartości równych R_rwz COS q_maks.:

R_rwz cos q_maks.=< d_d < R_rwz

Rys. 3. Określenie 2 φ_maks.  przy R_rwz cos q_maks. = < d_d < R_rwz

Otrzymamy maksymalną wielkość sektora przykrycia, gdy PZR będzie rozwinięty na połowie cięciwy o długości 2 d_d, okręgu o promieniu R_rwz:

2 φ_maks.  = arc sin d_d / R_rwz

Jednocześnie:

Przypadek trzeci — odległość d_d w płaszczyźnie poziomej (rys. 4) wynosi:

Rys. 4. Określenie  2 φ_maks. przy d_d =< R_rwz cos q_maks.

d_d=< R_rwz • cos q_maks.

Dla kierunku nalotu 1, odłóżmy w punkcie A kąt q_maks. i na tej prostej odcinek AO o długości dd. Punkt O określa położenie PZR w stosunku do obiektu, a odcinek OB — parametr lotu celu. Z analizy geometrycznej otrzymamy:

2 φ _maks. = arc ctg{(R_rwz / d_d sin q_maks. )- ctg q_maks.}

jednocześnie:
 

R_so = d_d sin q_maks. / sin 2 φ_maks

Nietrudno pokazać, że przy zmianie odległości rozwinięcia PZR, w odniesieniu do obiektu w jedną lub w drugą stronę, po zrównaniu się z R_so, wielkość kąta przykrycia 2φ_maks.  będzie się zmniejszać. R_so jest optymalnym promieniem rozwinięcia ugrupowania bojowego przy obronie obiektu. Tak więc kąt 2φ_maks. określa graniczne możliwości PZR w zwalczaniu celów do RWZ podczas nalotu z dowolnego kierunku.

Przedstawione zasady pozwalają teoretycznie określać:

• minimalną liczbę PZR niezbędną do obrony obiektu przy zadanym R_ob, przesunięcie stref ognia za RWZ i wielowarstwowość ognia;
• odległość od obiektu rubieży ciągłego przykrycia przy danej liczbie PZR.

BIBLlOGRAFIA

Nieupokojew F. K.: Strielba zenitnymi rakietami. Wojenizdat. Leningrad 1980.