60. dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej
m. Chotomów-Olszewnica

( Jednostka Wojskowa 2361 )

60. dywizjon rakietowy OP w m. Chotomów-Olszewnica w gminie Wieliszew [1] - JW 2361. był jednym z pierwszych dywizjonów S-125 Newa formowanych w ramach 3. ŁDA OPK w 1970 roku.

Rozkazem Dowódcy 1 KOPK Nr 011 z dnia 31.03.1970 r. rozformowano wówczas 64 pułk artylerii 3 DA OPK, dowodzony przez ppłk. dypl. Józefa Bolińskiego, na bazie którego utworzono nowe dywizjony:

• 60. do m. Chotomów–Olszewnica, dowódca mjr Jan Gawrysiak;
• 61. do m. Małocice, dowódca mjr Jan Pokorski;
• 62. do m. Borzęcin–Mariew, dowódca ppłk Wojciech Grądzki;
• 63. do m. Nadarzyn–Rusiec, dowódca ppłk Marian Pabian.

Tym samym rozkazem dowódca korpusu powołał na stanowiska służbowe 60. do OPK niżej wymienionych żołnierzy: ^[3]

– dowódca dywizjonu	mjr Jan GAWRYSIAK;
– zastępca dowódcy ds. politycznych	kpt. Bogdan MAZUREK;
– szef sztabu	kpt. Edmund PATAKIEWICZ;
– starszy pomocnik szefa sztabu ds. operacyjno-szkoleniowych	kpt. Zdzisław ADAMIAK;
– zastępca dowódcy ds. technicznych	kpt. Stanisław AMANOWICZ;
– szef służby uzbrojenia i elektroniki	mjr Zbigniew GAJDEROWICZ;
– dowódca baterii radiotechnicznej	por. Wiesław ŚLIWOWSKI;
– dowódca SNR - st. oficer naprowadzania	por. Marian GONTEK;
– oficer naprowadzania	ppor. Kazimierz TYMCZENKO;
– dowódca urządzenia antenowego	ppor. Tadeusz BAŁACHOWICZ;
– starszy technik UWW	ppor. Janusz GRACZYKOWSKI;
– starszy technik RNK	ppor. Alfred GODZWON;
– starszy technik SCR	ppor. Stanisław WOJCIECHOWSKI;
– dowódca drużyny zasilania	sierż. Marian SŁABOSZ;
– dowódca stacji RSWP	ppor. Mirosław ZARZYCKI;
– dowódca baterii startowej	por. Zbigniew FLAK;
– dowódca 1. plutonu startowego	ppor. Jan PAWLIKOWSKI;
– dowódca 2. plutonu startowego	ppor. Józef CISZEWSKI;
– dowódca plutonu obsługi technicznej	por. Jan SUCHARA

Jeszcze w lutym 1970 roku rozpoczyna się w Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiotechniki w Bemowie Piskim półroczny kurs przeszkolenia kadry na PZR S-125 Newa.

W lipcu 1970 roku 60. dr OP, jako pierwszy z nowo formowanych dywizjonów, przyjmuje sprzęt bojowy i przebazowuje się na lotnisko 1. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego “Warszawa” w celu dalszego doskonalenia umiejętności bojowych. Po zakończeniu szkolenia cały stan osobowy 60. dr OP zdał egzaminy dopuszczające do pracy na sprzęcie oraz do pełnienia dyżurów bojowych przed komisją Dowództwa WOPK.

Przebazowanie na stanowisko ogniowe (SO) w Olszewnicy nastąpiło w drugiej połowie października 1970r., wcześniej SO nie było gotowe do przyjęcia sprzętu. Docelowe obiekty dywizjonu, takie jak budynki sztabu i koszarowy, były ukończone dopiero na koniec 1972 r.

Miejsce 60. do OPK m. Chotomów w ugrupowaniu bojowym 3. ŁDA OPK - rok 1970.
Współrzędne geograficzne SD i SNR: 52°26’41.05”N 20°52’38.80”E.
 

W lutym 1971 roku, po raz pierwszy w swojej historii, dywizjon przyjął dyżur bojowy w systemie Obrony Powietrznej Kraju grupą bojową w składzie: ^[3]

– dowódca grupy	mjr Jan GAWRYSIAK;
– oficera naprowadzania	ppor. Kazimierz TYMCZENKO;
– oficer baterii startowej	kpt. Zbigniew FLAK;
– starszy technik UWW	ppor. Janusz GRACZYKOWSKI;
– starszy technik RNK	ppor. Alfred GODZWON;
– starszy technik SCR	ppor. Stanisław WOJCIECHOWSKI;

W miesiącu czerwcu 1971 r. nowo formowane dywizjony wykonały strzelania rakietowe na poligonie w byłym ZSRR.

Zestaw S-125 Newa był systematycznie modernizowany. Przykładowo, w okresie czerwiec-sierpień 1974 roku, w celu podwyższenia odporności zestawu na zakłócenia, między innymi, wprowadzono kanał śledzenia celów powietrznych za pomocą systemu telewizyjno-optycznego “Karat-2” (9Sza33A). Modernizację przeprowadzili Rosjanie w WZU NR 2 w Grudziądzu.

Kolejne strzelanie odbyło się 24 (czwartek) kwietnia 1975 roku. W strzelaniach brały udział 2, 7, 60 i 62 dr OP 3. ŁDA OPK. Wyjazd na poligon Aszułuk poprzedzało, od końca stycznia 1975 r. do 04 kwietnia 1975 r., intensywne szkolenie w ramach zgrupowania poligonowego w rejonie lotniska 1 plm OPK “Warszawa”. Przegrupowanie dywizjonów w rejon poligony (bez sprzętu) i z powrotem odbyło się eszelonem na trasie: Warszawa (15.04.) - Brześć - Orzeł - Aszułuk (20.04 - 25.04) - Wołgograd - Warszawa (30.04). ^[4]

W 1977 roku dywizjon kontrolowany był w ramach Inspekcji Sił Zbrojnych uzyskując ogólną ocenę dobrą.

W 1978 roku dywizjony z PZR S-125 Newa, w tym i 60 dr OP, zostały przezbrojone na PZR S-125M.

Kolejne strzelania bojowe dywizjon odbył w Aszułuku w 1979 roku - dowódca ppłk Stanisław Amanowicz, ocena bardzo dobra.

W 1985 rok dywizjon kontrolowany był przez komisję Sztabu Generalnego WP i dowództwo Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

W 1986 roku na poligonie w Aszułuku dywizjon wykonuje strzelania bojowe z wykorzystaniem metody TV. Dywizjonem dowodził mjr Ryszard Olenderek, oficerem naprowadzania był por. Piotr Jankowski, uzyskano ocenę bardzo dobrą.

W okresie od 02.07 do 22.07.1990 roku dywizjon odbył ostatnie strzelanie w Aszułuku. Dywizjonem dowodził ppłk Andrzej Kułakowski, oficerem naprowadzania był por. Krzysztof Walczewski. Uzyskano ocenę bardzo dobrą trafiając cel pierwszą rakietą.

Aszułuk 1990 rok. Na pierwszym planie mł. chor. Grzegorz Klęczaj, stoją od lewej: sierż. szt. Wojciech Cholewicki, ppłk Andrzej Kułakowski - dowódca dywizjonu, mł. chor. Robert Sołtysiak, sierż. Eugeniusz Wiśniewski, st. chor. Stanisław Szlachetka, por. Krzysztof Walczewski, por. Wojciech Sochacki i por. Krzysztof Drelak. Zdjęcie z archiwum byłego 60. dr OP opisał st. chor. szt. Grzegorz Klęczaj, obecnie (2015r.) ON w 32. dr OP.
 

Kolejne strzelania bojowe dywizjon odbywał na poligonie w Ustce. W 1994 roku dywizjon pod dowództwem mjr Jerzego Mormola (oficer naprowadzania st. chor. Grzegorz Klęczaj) uzyskał ocenę 4,75. Była to wówczas najwyższą ocena uzyskana z pośród wszystkich strzelających dywizjonów do tej pory na poligonie krajowym w Ustce. Bezpośrednio po zakończonych strzelaniach dowódca dywizjonu został awansowany na stopień podpułkownika. Strzelania obserwował ówczesny Prezydent RP Lech Wałęsa, który osobiście pogratulował strzelającym perfekcyjnego wykonania trudnych zadań.

W 1994 roku dywizjn zdobywa pierwsze miejsce we współzawodnictwie na szczeblu korpusu i brygady. Potwierdza swoje bardzo dobre wyszkolenie w kolejnych latach (1995-1997) zdobywając na stałe puchary przechodnie dowódcy korpusy i dowódcy brygady dla przodującej jednostki.

W 1998 dywizjon brał udział w ćwiczeniu KARAT-98 i strzelaniach bojowych do celów powietrznych typu Koliber, P - 21 oraz RCP WR - 1 na poligonie w Ustce. Dywizjonem dowodził kpt. Krzysztof Walczewski, oficerem naprowadzania był st. chor. Grzegorz Klęczaj, dowódcą baterii startowej ppor. Jacek Milewski, operatorami ręcznego śledzenia mł. chor. Marek Roman i mł. chor. Grzegorz Komorek. Dywizjon skuteczne zniszczył wszystkie cele i otrzymał ocenę bardzo dobrą.

W maju 1999 roku w ramach ćwiczenia OCELOT-99 dywizjon prowadził skutecznie strzelał do celów powietrznych wspólnie z przeciwlotnikami czeskimi.

W 2000 roku, po otrzymaniu zmodernizowanego mobilnego zestawu S-125 Newa-SC dywizjon bardzo udanie zaliczył poligonowe strzelania kwalifikacyjne, a następnie w sierpniu z dużym powodzeniem uczestniczył w ćwiczeniu po kryptonimem SZERSZEŃ-2000 na poligonie w Ustce.

W listopadzie 2000 roku dywizjon pomyślnie zdawał kompleksowe sprawdzenie według procedur NATO, pod nazwą TACEVAL.

Kolejne strzelania bojowe pod dowództwem mjr. Waldemara Nowickiego, w ramach ćwiczenia REKIN i KARAT, dywizjon odbył w maju i czerwcu 2001 roku.

Dywizjon obchodził swoje doroczne święto w dniu 4 czerwca (decyzja nr 157/MON z 19 maja 2005).

2 czerwca 2005 roku na placu przed ratuszem Urzędu Gminy w Wieliszewie odbyło się uroczyste wręczenie sztandaru ufundowanego przez społeczność Gminy Wieliszew.

Z lewej: Zastępca Szefa BBN, minister Tadeusz Bałachowicz przekazuje sztandar dowódcy 60. dr OP ppłk. Robertowi Stachurskiemu. Z prawej: Dowódca 60. dr OP, ppłk Robert Stachurski przekazuje sztandar pocztowi sztandarowemu jednostki. Foto: Archiwum 32. dr OP - Autor nieznany.

Minister Obrony Narodowej Decyzją nr:

• 237/MON z dnia 3 sierpnia 2005 wprowadził odznakę pamiątkową 60. dr OP.
• 203/MON z dnia 29 maja 2006, dla upamiętnienia zasług w służbie dla Ojczyzny, nadał dla dywizjonu imię patrona: gen. dyw. Gustawa Konstantego Orlicz-Dreszera.
• 238/MON z dnia 25 maja 2007, nadał dla dywizjonu nazwę wyróżniającą Wieliszewski.
• 285/MON z dnia 6 czerwca 2008 wprowadził dla dywizjonu proporczyk na beret.

Proporczyk na beret (Decyzja nr 285/MON z dnia 6 czerwca 2008 r.).

W 2008 roku dywizjon uczestniczył w ćwiczeniu taktycznym z wojskami pk. ANAKONDA-08 na poligonie w Ustce w ramach którego wykonał strzelania bojowe. Strzelania obserwował Minister Obrony Narodowej Bogdan Klich.

Dowódcy dywizjonu:

– ppłk Jan Gawrysiak	od 1970 do 1972;
– ppłk Stanisław Amanowicz	od 1972 do 1980;
– mjr Zygmunt Salata	od 1980 do 1986;
– mjr Ryszard Olenderek	od 1986 do 1988;
– ppłk Andrzej Kułakowski	od 1988 do 1991;
– ppłk Wiesław Poławski	od 1991 do 1993;
– ppłk Jerzy Mormol	od 1993 do 1994;
– mjr Piotr Jankowski	od 1994 do 1997;
– mjr Krzysztof Drelak	od 1997 do 1998;
– mjr Krzysztof Walczewski	od 1998 do 2001;
– ppłk Waldemar Nowicki	od 2001 do 2004;
– ppłk Robert Stachurski	od 2004 do 2008;
– ppłk Jarosław Wasilewski	od 2008 do 2011.

22 grudnia 2011 roku odbyło się ostatnie spotkanie opłatkowe w 60. dr OP pod dowództwem ppłk. Jarosława Wasilewskiego oraz pierwsze w nowo formowanym 32. dywizjonie rakietowym Obrony Powietrznej pod dowództwem ppłk. Dariusza Cichala.

Decyzją MON Nr Z-5/Org./P1 z dnia 28.01.2011 roku, z dniem 31.12.2011 r. 60. Wieliszewski dywizjon rakietowy OP im. gen. dyw. Konstantego Orlicz-Dreszera został rozformowany. Na podstawie tej samej decyzji MON, w Olszewnicy sformowany został 32. dywizjon rakietowy OP w składzie trzech zespołów z PZR S-125 Newa-SC. Dywizjon podlega dowódcy 3. WBR OP.

[ Do spisu treści ]

60 dr OP m. Olszewnica - 1971 r. Młodzi podporucznicy od lewej Janusz Graczykowski, Alfred Godzwon i Waldemar Stanisław Wojciechowski. Foto: Archiwum Alfreda Godzwona

Seria zdjęć byłych obiektów 60. dr OP wykonanych przez kaprala Arkadiusza Janiszewskiego z 32. dr OP. Zdjęcia wykonano 16 grudnia 2014 roku.

Brama wjazdowa do byłego 60. dr OP (obecnie brama wjazdowa do 32. dr OP). W głębi widoczny budynek sztabu i wejście na byłą wartownię i do pomieszczeń oficera dyżurnego.
 

Budynek byłego sztabu 60. dr OP, widok od strony południowej.
 

Budynek byłego sztabu 60. dr OP, widok od strony południowej.
 

Budynek byłego sztabu 60. dr OP, widok od strony północnej.
 

Budynek koszarowy byłego 60. dr OP, widok od strony zachodniej, widoczny komin kotłowni i wejście na zaplecze kuchenne.
 

Budynek koszarowy byłego 60. dr OP, widok od strony wschodniej, wejście na stołówki i do kantyny.
 

Budynek koszarowy byłego 60. dr OP, widok od strony wschodniej, wejście główne na pododdziały.
 

Cała elewacja wschodnia budynku koszarowego byłego 60. dr OP.
 

To najstarszy obiekt byłego 60. dr OP z roku 1970, do czasu ukończenia budynków docelowych w listopadzie 1972 roku, pełnił rolę sztabu i koszar ( obecny stan po remoncie ). Widok od strony południowej.
 

To najstarszy obiekt byłego 60. dr OP z roku 1970, do czasu ukończenia budynków docelowych w listopadzie 1972 roku, pełnił rolę sztabu i koszar ( obecny stan po remoncie ). Widok od strony północnej.
 

Magazyn wielofunkcyjny byłego 60. dr OP.
 

Punkt kontroli technicznej (PKT) pojazdów samochodowych.
 

Jedno z ukryć typu "U" obsług sprzętu bojowego byłego 60. dr OP.
 

[ Do spisu treści ]

Bibliografia:

• [1] Herb gminy Wieliszew - Wikimedia Commons - Krzysztof Blachnicki, stan na dzień 01.03.2012 r.;
• [3] Wiesław Kosicki - 2. Korpus Obrony Powietrznej, stan na dzień 26.02.2012 r.
• [4] Włodzimierz Steinka - Relacje st. chor. rez. z okresu służby w 60. dr OP (1973-75). - 01.12.2012 r.