Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych
m. Bemowo Piskie

CSS WR Bemowo Piskie było kuźnią kadr Wojsk Rakietowych. Praktycznie każdy oficer i chorąży służący w jednostkach Wojsk Rakietowych był w jakiś sposób związany z CSS WR. Czy to przez udział w szkoleniu i zgrywaniu obsług nowo powstałych dywizjonów rakietowych, czy udział w praktykach, szkoleniach metodycznych itp.

Formalnie historia CSS WR rozpoczyna się od Zarządzenia Nr 006/Org. Szefa Sztabu Generalnego z dnia 3.06.1959 r. Zarządzenie to wprowadzało:

• termin sformowania Ośrodka Szkolenia Specjalistów Artylerii (OSSA) do 1 września 1959 r.;
• numer jednostki wojskowej dla OSSA – 1015;
• etat OSSA nr 6/343 zawierający 374 etaty wojskowych i 27 pracowników kontraktowych, stan zmienny – 70 oficerów i 120 podoficerów zawodowych – słuchaczy kursów z jednostek;
• miejsce formowania – Giżycko.

Miejsce dyslokacji CSS WR.

Jak się później okazało, Giżycko nie spełniało wymogów koniecznych do zachowania tajemnicy wojskowej i obiekty koszarowe także nie zapewniały normalnego funkcjonowania ośrodka. Zarządzeniem Nr 026/Oper. Szefa Sztabu Generalnego z dnia 26.06.1959 zmieniono miejsce formowania OSSA na Gołdap. Po otrzymaniu i rozwinięciu sprzętu rakietowego, okazało się, że i ta miejscowość nie spełnia dostatecznych warunków w zakresie ochrony tajemnicy wojskowej i maskowania. W 1960 roku dokonano ostatniej zmiany miejsca dyslokacji OSSA. W dniach 14–21.09.1960 roku, w dwóch rzutach kołowych i w dniach 19–21.09.1960 w trzech transportach kolejowych, ośrodek przegrupował się do miejscowości Bemowo Piskie.

Rok 1942, widok obiektów koszarowych niemieckiej jednostki kawalerii. Pocztówka datowana na dzień 12 czerwca 1942.
Foto: Archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Kiedyś miejscowość nosiła nazwę Karczmisko–Szlaga. Nazwę miejscowości zmieniono na Bemowo Piskie Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów Nr 293 z dnia 27.09.1955 na wniosek Dowódcy 8 Dywizji Artylerii Przełamania. Przed przegrupowaniem ośrodka do Bemowa Piskiego, w obiektach sztabowych i koszarach stacjonowało Dowództwo 8 Dywizji Artylerii Przełamania. Wcześniej, w czasie wojny, w koszarach stacjonowała niemiecka jednostka kawaleryjska. W początkach 1961 roku ośrodek przejął cały garnizon i Komendant OSSA został jedynym gospodarzem garnizonu Bemowo Piskie.

Główna brama wjazdowa do CSS WR Bemowo Piskie (obecnie Ośrodek Szkolenia Poligonowego WL). Foto Dariusz Kołtek.

Pierwszym komendantem OSSA został mianowany, dotychczasowy zastępca szefa Inspektoratu Artylerii OPL OK, ppłk Aleksander Grabowski (R–z personalny Nr 00326 MON z dnia 7.08.1959r.). Jego zastępcami zostali mianowani:

• mjr Stefan Rekucki – Zastępca ds. Politycznych;
• mjr Władysław Żelazowski – Zastępcą ds. Szkolenia; 
• kpt. Waldemar Kasperowicz – Główny Inżynier;
• kpt. Bolesław Bilecki – Szef Wydziału Ogólnego.

[ Do spisu treści. ]

Pionierami, którzy rozpoczęli przygodę z nową techniką rakietową, byli oficerowie którzy od 2 lutego do 18 czerwca 1959 roku uczestniczyli w przeszkoleniu na zestawy rakietowe średniego zasięgu w miejscowości Ułan–Ude w byłym ZSRR.

W grupie tej było 12 oficerów specjalistów radiolokacji, 4 radiotechników, 3 elektromechaników, 4 specjalistów artylerii, 2 elektryków, 2 mechaników sprężarek i 2 uzbrojenia artyleryjskiego.

płk rez. Zdzisław Tołłoczko

Według relacji uczestnika kursu w Ułan–Ude, płk. rez. Zdzisława Tołłoczki, uczestnicy kursu byli doświadczonymi w dydaktyce i swoich specjalnościach wojskowych specjalistami. Stało przed nimi poważne zadanie, zorganizować w Polsce ośrodek szkolenia i w krótkim czasie przygotować kadrę do eksploatacji nowej techniki bojowej.

Warunki w ośrodku szkolenia w Ułan–Ude były spartańskie lecz w pełni zapewniały realizację procesu szkolenia. Nasi oficerowie byli pierwszą grupą obcokrajowców, którzy oficjalnie zwiedzali, w mundurach Wojska Polskiego, miasto. Zima roku 1959 była surowa. Temperatura dochodziła do minus 40°C. Uczestnicy kursu mieszkali w barakach w wieloosobowych salach w stylu koszar wojskowych. W każdej sali był gliniany piec obity blachą stalową. Wokół pieca było ciepło. Natomiast w łazience (wspólnej dla całego baraku), normalnym widokiem były sople lodu wiszące pod kranami z zimną wodą.

Sprzęt rakietowy częściowo był rozwinięty w barakach w salach wykładowych i hangarach.

Uczestnicy kursu w Ułan–Ude podczas majowej wycieczki w tajgę (20 km od Ułan–Ude). Od lewej: kpt. Marian Sawicki, kpt. Stanisław Paszkowski, kpt. Zdzisław Tołłoczko, kpt. Witold Kateusz i kpt. Jerzy Woźniak. Foto: zbiór prywatny Z. Tołłoczko.

Atmosfera podczas kursu była bardzo dobra, kursanci świetnie współpracowali z wykładowcami. Jedynym mankamentem był wymóg przestrzegania tajemnicy wojskowej, co do miejsca i celu szkolenia. W zobowiązaniach o zachowaniu tajemnicy wojskowej, uczestnicy kursu nie mieli nawet prawa informować najbliższych członków rodzin, dokąd się udają. Przez cały kurs nie padło słowo „rakieta”. Wszyscy używali słowa „urządzenie”. Tak to weszło w krew, że kupując w sklepie papierosy o nazwie „Rakieta”, podświadomie proszono o papierosy o nazwie „Urządzenie”.

Uliczka w Ułan–Ude. Od lewej: kpt. Mieczysław Miś i kpt. Zdzisław Tołłoczko. Foto: zbiór prywatny Z. Tołłoczko.

Podczas swojej służby wojskowej, miałem przyjemność poznać osobiście lub współpracować z mjr. Władysławem Żelazowskim – Komendantem Wydziału Uzbrojenia w WAT, kpt. Jerzym Zabierowskim – wykładowcą Wydziału Uzbrojenia WAT, kpt. Zdzisławem Tołłoczko– Inżynierem Szefostwa WRiA 2 KOP, por. Norbertem Paszakiem – Kierownikiem Cyklu Technicznego CSS WR, por. Tadeuszem Hajnetą – wykładowcą CSS WR i kpt. Tadeuszem Cichorskim – Inżynierem Szefostwa WRiA OPK.

[ Do spisu treści. ]

W okresie od września do listopadzie 1959r. skierowano do OSSA pierwszy z dwóch zestawów rakietowych SA–75 „Dwina” jakie pojawiły się w ramach dostaw sprzętu rakietowego w Polsce, drugi skierowano do 9 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (R–z Nr 0039/OPL Dowódcy WLiOPL OK). W skład pierwszego zestawu rakietowego wchodziły:

• pięciokabinowa stacja naprowadzania rakiet (SNR); 
• 6 wyrzutni;
• 2 rakiety W–750;
• 1 przekrój rakiety W–750;
• zespół zasilania;
• samochody transportowo–załadowcze rakiet;
• komplet sprzętu potoku technologicznego do elaboracji rakiet.

Wraz ze sprzętem, celem pomocy w jego rozwinięciu, przybyła do OSSA grupa specjalistów radzieckich pod dowództwem kpt. Wołkowa.

Zestaw S–75 Wołchow w CSS AiR Bemowo Piskie. Foto: Arch. Dariusz Cegiełka.

W grudniu 1959 r. rozpoczyna się kurs przygotowawczy dla kadry zawodowej dywizjonu technicznego i dwóch pierwszych dywizjonów ogniowych z 9 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej.

4 stycznia 1960 r. rozpoczął się w OSSA pierwszy kurs na sprzęcie rakietowym dla kadry zawodowej, a 1 lutego dla żołnierzy służby zasadniczej 9 DAP.

Dowódca WOPL OK, rozkazem nr 0013 z dnia 16.12.1960 r. zmienia nazwę ośrodka z OSSA na Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiotechniki (jawna nazwa JW 4487).

Rozkazem MON Nr 005/Oper. z dnia 28.01.1961 powiększono etat CSS AiR o 56 żołnierzy. Po kolejnej zmianie etatu (30.06.19961) na nr 8/86, struktura organizacyjna CSS AiR wyglądała następująco:

• Komendant; 
• Wydział Ogólny;
• Wydział Polityczny; 
• Komitet Partyjny PZPR; 
• Wydział Szkolenia; 
• Komenda Kursów; 
• Szkoła Podoficerska;
• Wydział Techniczny; 
• Sekcja Finansowa; 
• Sekcja Mundurowa; 
• Kwatermistrzostwo; 
• Izba Chorych.

W 1962 r. w CSS AiR wprowadzono baterię podchorążych z Oficerskiej Szkoły Radiotechnicznej i Oficerskiej Szkoły Artylerii Przeciwlotniczej. Zwiększono w Szkole Podoficerskiej liczbę szkolonych elewów z 20 do 60, wprowadzono drugi zestaw rakietowy SA–75, zwiększając etat stały o 15 oficerów, 16 podoficerów zawodowych i 1 szeregowego.

Kadra CSS AiR przed Klubem Garnizonowym, rok 1962. Foto: Arch. Stanisław Kowalski.
Pierwszy rząd (siedzą od lewej): Tadeusz Woziwodzki - d-ca parku technicznego, Zdzisław Biernacki - st. wykładowca III Cyklu profil startowy, Kazimierz Stokłosa - d-ca kursów żołnierskich, Norbert Paszak - kierownik IV Cyklu, Waldemar Kasperowicz - główny inżynier, Aleksander Grabowski - komendant CSS AiR, Bolesław Bielecki - szef Wydziału Ogólnego, Antoni Jędras - pomocnik d/s ochrony, Gałka - szef Służby Sam., Marian Pawlicki - wykładowca IV Cyklu IV profil sprzętu technicznego, Stefan Nosal - pomocnik szefa Wydziału Szkolenia (zaopatrzenie i poligrafia), siedzący na ziemi - Arcikiewicz - dźwigowy w parku technicznym, ???.
Drugi rząd (stoją od lewej): Jerzy Kobryń - st. wykładowca IV Cyklu profil KIPS, Zenon Brzostowski - wykładowca III Cyklu profil startowy, Tadeusz Kropiowski - kierownik II Cyklu, Jerzy Kardaś - technik w parku ogniowym, ???, Henryk Sawicki - st. wykładowca II Cyklu II, Tadeusz Stawny -chemik, Stanisław Rudniewski - st. wykładowca IV cyklu profil praca bojowa, Wilczek - d-ca kompanii u Stokłosy, Włodzimierz Masalski - st. wykładowca III Cyklu profil WCz., ???, ???, Jerzy Nowicki - d-ca stacji w parku ogniowym, ???.
Trzeci rząd (stoją od lewej): ???, ???, ???, ???, Roman Dziarski - st. wykładowca II Cyklu, Stanisław Burdzy - finansowy, Stanisław Kowalski - d-ca parku ogniowego, Ryszard Sykisz - kierownik GKO, ???, ???.

O intensywnej pracy kadry CSS AiR niech świadczy fakt, że do 1963 roku włącznie, wyszkolono dla Wojsk Rakietowych 4013 osób za zestawy SA–75. W uznaniu zasług Rada Państwa nadała CSS AiR w dniu 13.09.1963 sztandar, który uroczyście w dniu 12.10.1963 roku został wręczony przez Szefa Artylerii WOPK gen. bryg. Władysława Szczepuchę.

Rok 1963 jest także szczególny dla CSS AiR z tego względu, że na mocy rozkazu Dowódcy WOPK Nr 0015/Art. z dnia 31.07.1963, CSS AiR w dniu 5.09.1963 osiągnęło gotowość do pełnienia dyżurów bojowych w celu ewentualnego zwalczania ŚNP atakujących obiekty położone w głębi terytorium Polski.

[ Do spisu treści. ]

W drugiej połowie 1963 roku, kierownictwo MON podjęło decyzję o wprowadzeniu na uzbrojenie sprzętu rakietowego nowszej generacji. 25 września 1963 roku, do Ułan–Ude udaje się kolejna grupa oficerów. Cel, zapoznać się z nowym przeciwlotniczym zestawem rakietowym S–75 Wołchow. W lutym 1964 roku CSS AiR przyjmuje kolejny zestaw rakietowy, tym razem S–75 Wołchow.

Zestaw S–125 Newa w CSS AiR Bemowo Piskie. Foto: Arch. Dariusz Cegiełka.

W 1968 r. do Mińska Białoruskiego wyjeżdża grupa oficerów CSS AiR, Dowództwa WOPK i WAT w celu przeszkolenia na zestaw rakietowy S–125 Newa. W 1969 r. CSS AiR wzbogaca swój park szkoleniowy o nowy zestaw rakietowy S–125 Newa.

Samochód transportowo–załadowczy PR–14A PZR S–125 Newa. Dywizjon Techniczny CSS. W moro od prawej sierż. Posim, chor. Matuszewski Mirosław i mł. chor. Szeligowski w otoczeniu żołnierzy służby zasadniczej Foto: Arch. Matuszewski Mirosław.

CSS AiR prowadziło szkolenie nie tylko dla Wojsk Rakietowych OPK, w 1970 r. przeszkoliło na zestaw „Newa” marynarzy z flagowego okrętu polskiej Marynarki Wojennej – ORP „Warszawa”. W 1974 r. przeszkolono także w CSS AiR obsługi 66 i 75 pułku artylerii przeciwlotniczej Wojsk Obrony Przeciwlotniczej na zestaw „Kub” (SA–6 Gainful). Dnia 3.01.1974 r. w CSS AiR rozpoczęto szkolenie absolwentów wyższych uczelni w Szkole Oficerów Rezerwy.

Medale pamiątkowe 25 i 30 lat CSS

W grudniu 1978 roku zmieniono nazwę CSS AiR na Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk OPK im. Wojciecha Kętrzyńskiego. W 1992 zmieniono nazwę na Centrum Szkolenia Specjalistów WLOP i jeszcze w tym samym roku na Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych. Nazwa ta pozostała do końca istnienia CSS WR i w pełni odzwierciedlała kierunek prowadzonego w nim szkolenia kadr dla potrzeb jednostek rakietowych obrony powietrznej.

[ Do spisu treści. ]

Trwający we WLOP od początku lat dziewięćdziesiątych proces likwidacji kolejnych dywizjonów rakietowych i tym samym brak zapotrzebowania na specjalistów wojsk rakietowych w dotychczasowej ilości, stał się przyczynkiem do rozformowania CSS WR.

Stacja Orzysz, sprzęt Centrum załadowany, stacja docelowa Koszalin. Na zdjęciu por. Michał Szewczyk. Foto. arch. Michał Szewczyk.

“Kuźnia” rakietowców–przeciwlotników zakończyła działalność. Po zbilansowaniu wysiłku szkoleniowego CSS WR za lata 1959 – 1997 doliczon sie 62 559 absolwentów. Szczegóły w załączonej tabeli:

Uroczysty akt zakończenia rozformowania CSS WR odbył się w dniu 12.06.1997 roku w sali kinowej Klubu Garnizonowego w Bemowie Piskim. Tam, w obecności zaproszonych gości, byłych Komendantów CSS WR, oficerów z jednostek wojskowych WLOP i nie tylko, rezerwistów przeciwlotników, władz gminy, powiatu i województwa, ostatni meldunek o zakończeniu procesu rozformowania i przeniesieniu szkolenia specjalistów wojsk rakietowych do Centrum Szkolenia Specjalistów OPL w Koszalinie, a specjalistów energetyków do Centrum Szkolenia Specjalistów Radioelektroników w Jeleniej Górze, złożył gen. bryg. Franciszkowi Żygisowi Zastępcy Dowódcy WLOP – Szefowi Wojsk OPL, płk Jan Kosztowniak – ostatni Komendant CSS WR. 

Ostatni meldunek 12.06.1997 – CSS WR rozformowane! Foto. arch. Jan Kosztowniak

Po wprowadzeniu sztandaru i odegraniu hymnu państwowego, ppłk Jan Grodzki – Szef Wydziału Administracji Ogólnej  odczytał wyciąg z Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 051 z dnia 20 lipca 1994 roku w sprawie reorganizacji wojskowego szkolnictwa wojskowego. Zarządzenie unieważnia etat CSS WR z dniem 01.01.1997 roku.

Po wystąpieniu Komendanta, gen. bryg. Franciszek Żygis w ciepłych słowach podziękował kadrze CSS WR za 38 letni okres przygotowywania do służby specjalistów wojsk rakietowych w jednostkach OPK (WLOP) i nie tylko. W imieniu dowódców ZT WLOP, zabrał głos płk Jan Gabryś – Dowódca 4 BR OP. W imieniu miejscowych władz, głos zabrał Burmistrz Miasta i Gminy Biała Piska, Jerzy Krajewski. 

Ryngraf CSS WR. Foto. Zbigniew Przęzak.

Komendanci CSS WR Bemowo Piskie

Na koniec, Komendant CSS WR, najwybitniejszym reprezentantom rakietowców OPK (WLOP) o najdłuższym stażu służby w tym rodzaju wojsk i niektórym gościom honorowym, wręczył pamiątkowe "Ryngrafy CSS WR". Oficjalne uroczystości zakończył koncert Zespołu Pieśni i Tańca "Warmia" z Olsztyna.

W dniu 26.06.1997 roku, w dniu Święta CSS WR, uroczyście pożegnano sztandar jednostki i w dniu 06.08.1997 przekazano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Komendanci CSS WR podczas uroczystości zakończenia rozformowania CSS WR. Od lewej w I rzędzie: płk Zygmunt Knoll, płk Mieczysław Sławiński. Od lewej w II rzędzie: płk Kazimierz Jędrzejewski, płk Jan Kosztowniak, płk Mieczysław Wasąg. Foto. arch. Jan Kosztowniak.

W dniu 27.08.1997 roku, odbyła się ostatnia ceremonia związana z CSS WR, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego Nr Pf 7 z dnia 08.06.1997 roku, Garnizon Bemowo Piskie został protokolarnie przekazany z podległości Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej w podległość Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W ceremonii przekazania garnizonu uczestniczyli między innymi, gen. bryg. Franciszek Żygis – przedstawiciel Dowódcy WLOP i gen. bryg. Krzysztofa Juńca – przedstawiciel Dowódcy WOW.

Ceremonii przekazania garnizonu Bemowo Piskie dla WOW. Gen. bryg. Franciszek Żygis, przedstawiciel Dowódcy WLOP, przekazuje protokół gen. bryg. Krzysztofowi Juńcowi – przedstawicielowi Dowódcy WOW. Foto. arch. Jan Kosztowniak

Na koniec, odbyło się ostatnie, mniej oficjalne, spotkanie kadry i pracowników wojska w ramach uroczystego obiadu.

Ostatnie spotkanie kadry i pracowników wojska CSS WR. Od prawej: Pawełczak Grzegorz, Kosztowniak Wanda, Wronowski Zdzisław, Ostrowski Stefan i Paftel Jerzy. Od lewj: Jachna Zbigniew. Foto. arch. Pawelczak Grzegorz.

Obecnie, według danych na dzień 31.08.2010 r., w obiektach byłego CSS WR, mieści się Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (OSP WL). Dowódcą OSP WL jest ppłk dypl. Mariusz SZYMAŃSKI. Oficjalny adres: Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Orzysz 12–230 Biała Piska ul. Kętrzyńskiego 1. Adres strony internetowej: www.jw2098.wp.mil.pl.

Sala tradycji OSP WL Bemowo Piskie, kiedyś sala traycji CSS WR. Z lewej widoczny panel tematycznie związany z CSS WR. Foto. arch. Michał Szewczyk.

Rozformowanie CSS WR wiązało się z podejmowaniem poważnych decyzji kadrowych. Wielu żołnierzy zawodowych, żegnając się z CSS WR, żegnało się z mundurem. Oto dalsze losy członków Komendy CSS WR:

• płk Edmund Chojnowski – Szef Wydziału Szkolenia – Zastępca Komendanta. W dniu 30.09.1996 odszedł do rezerwy. 
• ppłk Leszek Szumowski – Zastępca Komendanta ds. Liniowych – odszedł do rezerwy. 
• płk Jacek Matusiak – Szef Służb Technicznych – Zastępca Komendanta – wg. informacji z dnia 02.02.2005, pełni obowiązki Szefa Oddziału Szkolenia w Szefostwie Wojsk Obrony Przeciwlotniczej w Siłach Powietrznych. 
• ppłk Ryszard Kruk – Kwatermistrz – Zastępca Komendanta – odszedł do rezerwy w dniu 30.04.1998. 
• ppłk Władysław Żebrowski – Szef Wydziału Oświatowo–Wychowawczego – od 1997 roku służył w Szefostwie Wojsk Obrony Przeciwlotniczej WLOP i w 2002 roku odszedł do rezerwy. 
• ppłk Jan Grodzki – Szef Wydziału Administracji Ogólnej – od 1997 służył w Składnicy Technicznej w Łomży, w Komendzie Rejonu Logistycznego w Warszawie i 30.04.2002 roku odszedł do rezerwy. 
• ppłk Wojciech Kidybiński – Pomocnik Komendanta ds. Ochrony – Komendant Garnizonu, był ostatnim dowódcą grupy likwidacyjnej CSS WR, 30.09.1998 odszedł do rezerwy.

[ Do spisu treści. ]

     6.1. Ostatni Komendant CSS WR płk Jan Kosztowniak.

Do Oficerskiej Szkoły Radiotechnicznej w Jeleniej Górze został przyjęty, po zdaniu egzaminów w sierpniu 1960 roku. Nauka w OSR trwała od 28.09.1960r. do kwietnia 1963r. Ostatnie 7 miesięcy nauki odbywały się w Bemowie Piskim.

Pierwszy stopień oficerski uzyskał 01.05.1963 r. i kolejno, w latach 1963–1973, pełnił służbę:

• w 25 do OPK Dąbrówka – 60 BA OPK, na stanowisku starszego technika UWW;
• w 7 do OPK Pustelnik Miński – 9 DA OPK, na stanowisku starszego technika UWW, dowódcy baterii radiotechnicznej i starszego pomocnika szefa sztabu ds. operacyjno–szkoleniowych.

W 1973 r., po pomyślnie zdanych egzaminach, rozpoczyna stacjonarne studia w Akademii Sztabu Generalnego. Po ukończeniu studiów w ASG, lipiec 1976 r., zostaje wyznaczony na stanowisko szefa sztabu w 6 do OPK Chrcynno należącym do 3 Łużyckiej Dywizji Artylerii OPK (w 1967 roku zmieniono nazwę Dywizji na 9 DA OPK).

Od sierpnia 1976 roku pełni obowiązki dowódcy 6 do OPK. Natomiast w listopadzie 1979 roku, obejmuje stanowisko Zastępcy Komendanta ds. Liniowych w CSS WR.

Od 27 maja 1989 roku pełnił obowiązki Komendanta CSS WR do czasu rozformowania CSS WR, to jest, do dnia 12.06.1997 roku. Na podstawie złożonego wypowiedzenia, decyzją MON Nr Pf365 z dnia 29.12.1997, odszedł do rezerwy w dniu 30.04.1998 roku.

Płk Jan Kosztowniak, jako Z–ca Komendanta CSS WR ds. Liniowych, podczas przygotowań do nowej przysięgi na Polach Grunwaldu. Olsztyn–Dastki lipiec 1988 r. Foto. arch. Jan Kosztowniak.

[ Do spisu treści. ]

     6.2. Logo CSS WRiA.

Logo CSS WRiA w Bemowie Piskim. Proste i czytelne. W zasadzie nikt się nie zastanawia kto je zaprojektował i kiedy. Po prostu jest.

Tym razem znamy autora, był nim płk rez. dr inż. Norbert Paszak, pionier narodzin przeciwlotniczych wojsk rakietowych w Polsce. Jego historia, jako przeciwlotnika, rozpoczyna się 2 lutego 1959 roku, kiedy to zostaje wytypowany do grupy oficerów uczestniczących w przeszkoleniu na zestawy rakietowe średniego zasięgu (SA–75 Dzwina) w miejscowości Ułan–Ude w byłym ZSRR.

Po ukończeniu WAT służył w Oficerskiej Szkole Lotniczej i z ramienia tej szkoły, wtedy jako porucznik, został wytypowany do udziału w szkoleniu w Ułan–Ude. Ostatecznie, na długie lata, związał się z CSS WRiA Bemowo Piskie.

[ Do spisu treści. ]

     6.3. Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów (WKDO).

Prymusi WKDO Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych w latach 1975–1993:

	1975	mjr	Marian Kościuk
	1977	mjr	Kazimierz Wróbel
	1978	kpt.	Stanisław Wojniusz
	1979	por.	Stefan Stefański
	1980	kpt.	Eugeniusz Suchłabowicz
	1981	por.	Leszek Sitarek
	1982	kpt.	Jan Żurek
	1983	kpt.	Ryszard Kwas
	1984	kpt.	Stanisław Kordowski
	1985	kpt.	Wojciech Słowik
	1986	kpt.	Władysław Dzierżawski
	1987	mjr	Ryszard Krasiński
	1988	kpt.	Jacek Jasiński
	1990	por.	Janusz Smolec
	1991	kpt.	Ryszard Antropik
	1992	kpt.	Piotr Ptasiński
	1993	por.	Tomasz Kiślaczuk

WKDO 1982 – Bemowo Piskie. Na zdjęciu w pierwszym rzędzie od lewej: kpt. Jan Żurek – prymus WKDO, mjr Kazimierz Poręba – wykładowca CSS WOPK (z–ca komendanta kursów ds. politycznych), mjr Zygmunt Kamiński, płk Mieczysław Sławiński – szef Wydziału Szkolenia, mjr Ryszrd Madej – komendant kursów, kpt. Jan Łysek i kpt. Stanisław Babiak (awansował do gen.bryg. był d–cą 1. ŚBR OP).

W drugim rzędzie: ???, ???, kpt. Zdzisław Nikliborc, kpt. Henryk Komorowski – ostatnie stanowisko d–ca 79. spr OP, ppłk Janusz Samolej – st. wykładowca CSS – Armie Obce i sprzęt, kpt. Zbigniew Parol – ostatnie stanowisko szef sztabu 2. KOP.

W trzecim rzędzie: mjr Ryszard Maciąg – wykładowca I Cyklu CSS, mjr Marek Wizner – st. wykładowca III Cyklu, ???, ppłk Radosłw Grzesiewski –st wykładowca był w II i III Cyklu CSS, ppłk Ryszard Widzicki – z–ca kierownika III Cyklu CSS – st. wykładowca profil W.Cz. Wołchow, ppłk Waldemar Jaworski – kierownik I Cyklu CSS, mjr Wiesław Śliwowski – m.in. komendant Obozu Żeglarskiego w CSS, ppłk Kiedrzyn – st. wykładowca – saper II Cykl CSS.

W czwartym rzędzie: kpt. Antoni Karwowski – szef sztabu 1 dt OP Książenice, ppłk Jerzy Hamera – kierownik III Cyklu CSS, oficer Wydziału Szkolenia, mjr Jan Wnuczek – w II Cyklu CSS – taktyka, kpt. Janusz Michalczewski – st. wykładowca II Cyklu CSS – chemik. Foto: Archiwum prywatne Ryszarda Widzickiego.

WKDO 1983 – Bemowo Piskie. Na zdjęciu w pierwszym rzędzie od lewej: mjr Ryszard Madej – CSS, ppłk Stanisław Markiel – CSS, płk Mieczysław Sławiński – CSS, kpt. ???, kpt. Ryszard Kwas – prymus WKDO.

W drugim rędzie: ppłk Waldemar Jaworski – CSS, ppłk Czesłąw Jałowski – CSS, płk Zygmunt Brązert – CSS, kpt. ???, kpt. ???.

W trzecim rzędzie: kpt. Janusz Nużyński – CSS, mjr Ryszard Widzicki – CSS, kpt. Ryszard Bracisiewicz, kpt. Aleksander Klepaczko, kpt. Józef Gacek.

W czwarty rzędzie: kpt. ??, kpt. ???, mjr Marek Wizner – CSS, por. ???, mjr Radosław Grzesiewski – CSS, ppłk Jerzy Hamera – CSS, kpt. Janusz Dudzikowski i ppłk Jan Wnuczek – CSS. Foto: Archiwum prywatne Ryszarda Widzickiego.

[ Do spisu treści. ]

     6.4. Spotkania po latach.

"Bemowiacy" – tak nazywają siebie ci którzy służyli w CSS WR Bemowo Piskie. Co jakiś czas, gdzieś w Polsce organizują spotkania w różnych grupach i na różnych szczeblach. Wspominają stare dzieje, wspólne dokonania, częstokroć pionierskie dokonania i to bez względu na zajmowane kiedyś stanowiska  i stopnie wojskowe. Jedno ze spotkań odbyło się 4 maja 2005 w miejscowości Goniądz w dolinie Biebrzy. Spotkali się oficerowie i chorążowie III Cyklu Wydziału Szkolenia CSS WR (profil w.cz. "Wołchow"), ppłk rez. Ryszard Widzicki – z–ca kierownika III Cyklu Wydziału Szkolenia, ppłk rez. Jerzy Michna – starszy wykładowca, ppłk rez. Krzysztof Jastrzębski – starszy wykładowca, st. chor. sztab. rez. Andrzej Napierała – starszy instruktor i mł. chor. sztab. rez. Dariusz Kołtek – starszy instruktor. Gospodarzem spotkania był ppłk rez. Krzysztof Jastrzębski wraz z małżonką Małgorzatą. 

Bemowiacy 2005. Od lewej: ppłk rez. Ryszard Widzicki, ppłk rez. Krzysztof Jastrzębski, st. chor. sztab. Andrzej Napierała,  mjr rez. Jerzy Michna, Małgorzata Jastrzębska, mł. chor. sztab. rez. Dariusz Kołtek i córka z synem Ryszarda Widzickiego.

[ Do spisu treści. ]

      6.5. Stare pocztówki z kolekcji bomb. Andrzeja Tarnackiego.

Bomb. Andrzej Tarnacki, służył w Bemowie Piskim od 4 stycznia 1990r. do 4 lipca 1991 r. Służbę rozpoczynał w 3 baterii Szkoły Młodszych Specjalistów (SMS)). Specjalność – zasilanie zestawów rakietowych. Po ukończeniu SMS dostał przydział do Dywizjonu Ogniowego CSS i tam służył do końca służby wojskowej. Urodził sie i mieszkał w Bialej Piskiej, blisko Bemowa Piskiego. Obecnie, od kilkunastu lat, mieszka w USA.

Zdjęcie z lewej strony: Bemowo Piskie – Przed koszarami Dywizjonu Ogniowego marzec 1991r. Od lewej: bomb. Poddebniak, bomb. Lasota, por. Cegielka Dariusz, podoficer dyżurny bomb. Tarnacki Andrzej. Żołnierze niżej ???, ??? i ???.
Zdjęcie z prawej strony: Bemowo Piskie – kan. elew Andrzej Tarnacki przy elektrowni PAD–100 – 26 luty 1990r.
Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie – Pieczęć pocztowa z dnia 26 maja 1943. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie – Pieczęć pocztowa z dnia 28 marca 1939. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie – Pieczęć pocztowa z dnia 30 czerwca 1943. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie – Kasyno około 1940r. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie – Brama Nr 2 – 1940r. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Bemowa Piskiego – Pieczęć pocztowa "SCHLAGAKRUG uber ARYS" z dnia 11 sierpnia 1939. Szlaga – stara nazwa Bemowa Piskiego. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Bemowa Piskiego – rok 1940. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Bemowa Piskiego – rok 1940. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Bemowa Piskiego – rok 1939. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Bemowo Piskie (Schlagakrug) – rok 1939. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Bemowa Piskiego. Brama nr 2 – rok 1939. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Drygał – Pieczęć pocztowa z dnia 18 lipca 1941. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Drygał. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

Pocztówka z Drygał. Pieczęć pocztowa z dnia 6 maja 1910. Foto z archiwum Andrzeja Tarnackiego.

[ Do spisu treści. ]

      6.6. Bemowo Piskie w obiektywie mł. chor. sztab. rez. Dariusza Kołtka, lata 2004–2010.

Mł. chor. sztab. rez. Dariusza Kołtek jest autorem strony internetowej zawierającej wspomnienia z okresu pełnienia służby wojskowej w Jeleniej Górze, Bemowie Piskim i Suwałkach.

Często odwiedza Bemowo Piskie i wraca z kolejnymi zdjęciami miejsc w których kiedyś mieszkał i służył.

Oto galeria zdjęć z 4 lipca 2007, [ Galeria Bemowo Piskie 2007 ] i galeria zdjęć z 9 lutego 2008 [ Galeria Bemowo Piskie 2008 ]  

Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie Dariusza Kołtka: http://csswopk.pl/

Stacja PKP Drygały, sierpień 2004r. Foto: Dariusz Kołtek.

Bemowo Piskie – Brama nr 2 – 2010 r.

Bemowo Piskie – Izba chorych, lipiec 2007. Foto: Dariusz Kołtek.

Bemowo Piskie – Kasyno, lipiec 2007. Foto: Dariusz Kołtek.

Bemowo Piskie – Osiedle, listopad 2007. Foto: Dariusz Kołtek.

Bemowo Piskie – Blok szkolenia, 2010.

[ Do spisu treści. ]

      6.7. Fotografie z życia Centrum...

Drużynowe Mistrzostwa Sekcji Strzeleckich OPK o Puchar Dowódcy WOPK odbywały się raz w roku. Na zawodach strzelano z pistoletu i karabinka KBKS. Na potrzeby zawodów, wielkim nakładem sił i środków bezinwestycyjnych, odbudowano tak zwaną “małą strzelnicę”. Zbudowano schron, wysuwane tarcze, zadaszenia i kulochwyt. Strzelnica służyła Centrum wiele lat. Wszystko ma jednak swój koniec. Teraz jest na miejscu strzelnicy... lądowisko śmigłowców.

Archiwalne zdjęcia z mistrzostw, które odbyły się w dniach 03–10.10.1970r. udostępnił ppłk rez. Ryszard Widzicki. Na zdjęciu drużyna Centrum na stadionie sportowym, od lewej w pierwszym szeregu: mjr Stanisław Witecki, ppor. Ryszard Widzicki, kpt. Bolesław Mikulik, ppor. Marian Mączka. W drugim szeregu: mjr Mieczysław Rybczonek, mjr Henryk Grdeń, kpt. Bogdan Maziarz, sierż. ????. Z tyłu widać basen i nieco po prawej stronie dachy stoczni, gdzie produkowano jachty drewniane klasy BM dla potrzeb OPK.
 

Mistrzostwa Sekcji Strzeleckich OPK o Puchar Dowódcy WOPK w 1970 roku wygrywa drużyna z Centrum. Na zdjęciu drużyna Centrum z Pucharem Dowódcy WOPK, od lewej: kpt. Tadeusz Bożym, kpt. Wieliczko, mjr Mieczysław Rybczonek, kpt. Kurlej, mjr Antoni Jędras, mjr Stanisław Witecki (z pucharem – kapitan drużyny Centrum), sierż. ????, kpt. Mikulski, ppor. Marian Mączka, mjr Henryk Grdeń, kpt. Bogdan Maziarz, ppor. Ryszard Widzicki i kpt. Bolesław Mikulik.
 

“Korzenie” – miejsce spotkań plenerowych kadry CSS WRiA i ich rodzin. Na zdjęciu członkowie koła Stowarzyszenia Elektryków Polskich podczas sesji plenerowej w 1974 roku. Od lewej: por. Ryszard Widzicki – starszy instruktor Cyklu III, ppłk Jerzy Półtorak – z–ca ds. technicznych, kpt. Kazimierz Zdolski – wykładowca Cyklu III, mjr Jerzy Kutrzeba – szef SUiE.
Foto: Archiwum prywatne Ryszarda Widzickiego.
 

Rok 1977. Zdjęcie pamiątkowe kadry Cyklu IV (elaboracja rakiet).
Od lewej siedzą: ppłk Bogusław Sawicki, mjr Jan Panaś, ppłk Norbert Paszak, mjr Eugeniusz Kobus, kpt. Tomasz Maliszewski.
Od lewej stoją: kpt. Michał Fałdrowicz, por. Wiesław Łoboda, kpt. Edmund Chojnowski, sierż. Henryk Męcina, chor. Zdzisław Puszko, por. Włodzimierz Sułek, kpt. Janusz Kuryłek, kpt. Piotr Gorajski, kpt. Józef Wakuliński i plut. Jan Żołdak
Foto: Archiwum prywatne Jana Żołdaka.
 

Wśród kadry Centrum wielkim powodzeniem cieszyło sie żeglarstwo. Bazą był Ośrodek Sportów Wodnych “CUBA” – powstały w latach 1961–1962. Na zdjęciu od lewej: mjr Jan Hetko – st. wykładowca Cyklu III i jego synowie, ppłk Norbert Paszak – kierownik Cyklu IV i ppłk Marek Bogacki – chemik – były st. wykładowca Cyklu II, mimo pracy w DWOPK urlopy spędzał na jeziorach. Zdjęcie wykonano około 1980 roku. Foto: Archiwum prywatne Ryszarda Widzickiego.

Rok 1985. Zdjęcie pamiątkowe kadry Cyklu III wykonane z okazji pożegnania ppor. Jacka Matusiaka (trzeci od lewej na pierwszym planie) obejmującego stanowisko zastępcy ds. technicznych w dywizjonie technicznym 78. pr OP w Mrzeżynie. Foto: Archiwum prywatne Ryszarda Widzickiego.

Jedna z narad metodycznych kierowniczej kadry WRiA (jesień 1992 r.). Naradzie przewodniczy Szef Wojsk Rakietowych WLOP płk Franciszek Żygis. Foto z archiwum Jana Kosztowniaka.

Od lewej: ppłk rez Jałowski, mjr. Kaczmarek Zenon, płk Stanisław Markiel, ppłk Apoloniusz Siekański, ppłk Henryk Olszewski, mjr Kiełbasa, kpt. Leszek Tomaszewski, kpt. Rochiński Marian, ppor. Steć Jan, ppłk Waldemar Jaworski, ppor. Cegiełka Dariusz, kpt. Żebrowski Władysław, st. chor. Górski Józef i mjr Zbigniew Olszański. Foto z archiwum Dariusza Kołtka.

Dowódcy pododdziałów CSS WRiA Bemowo Piskie. Od lewej: ppor. Sałata Ryszard , ppor. Steć Jan, ppor. Tomczak Wiesław, ppor. Gutowski, ppor. Lachowicz Krzysztof, ppor. Lubas Józef, ppor. Kuzdra Adam, ????, ???? i ????. Od prawej:  ppor. Dąbrowski Remigiusz, ppor. Przybylski Mariusz, ppor. Chyliński Mariusz, ppor. Panasowicz Robert, por. Ociepka Zygmunt. Klęczy ppor. Cegiełka Dariusz. Foto z archiwum Dariusza Kołtka.

Kadra CSS podczas strzelań bojowych na poligonie w Ustce. W tle eksperymentalny model wyrzutni PZR S–125 Newa–SC na podwoziu kołowym. Na zdjęciu, między innymi: czwarty od lewej płk Jan Kosztowniak. Foto z archiwum Nowacki Bogdan.

Poligon Ustka. W tle eksperymentalny model wyrzutni PZR S–125 Newa–SC na podwoziu gąsienicowym. Na zdjęciu por. Michał Szewczyk. Foto. arch. Michał Szewczyk.

Kadra CSS podczas odpoczynku na osiedlowej ławeczce, po biegu na 3000m. Na zdjęciu od lewej: chor. Kmiecik, st. chor. Pawełczak Grzegorz, ppor. Matyjasik, por. Gemza i sierż. Ostrowski Stefa. Foto. arch. Pawełczak Grzegorz.

Podróż sentymentalna, Gołdap 1988r. Przed bramą koszar które kiedyś zajmował OSSA. Od lewej: Wiesław Tomczak, Dariusz Cegiełka, Krzysztof Lachowicz, Zbigniew Olszański, Mariusz Przybylski, Remigiusz Dąbrowski, Marek Palka, Adam Kuzdra, Robert Winkler, oficer z Gołdapi, Robert Staszuk, Andrzej Grzywacz, Jan Steć i Marian Rochniński. Foto. arch. Dariusz Kołtek.

[ Do spisu treści. ]

      6.8. Bemowo w obiektywie Ryszarda Wojciechowskiego - listopad 2012 r.

Kasyno w byłym CSS WRiA Bemowo Piskie, wejście frontowe - listopad 2012 r.
 

Kasyno w byłym CSS WRiA Bemowo Piskie, widok od strony kawiarni - listopad 2012 r.
 

Kiedyś w budynku nr 66 mieścił się żłobek dla kadry i pracowników wojska byłego CSS WRiA Bemowo Piskie - listopad 2012 r.
 

Kiedyś w tym budynku mieściła się izba chorych byłego CSS WRiA Bemowo Piskie - listopad 2012 r.
 

Stadion, teraz swoje pięć minut mają tylko krety. Byłe CSS WRiA Bemowo Piskie - listopad 2012 r.
 

[ Do spisu treści. ]

Na niniejszej witrynie WRiA.PL, znajdują się następujące artykuły związane tematycznie z CSS WR:

• “Powstanie i rozwój Wojsk Rakietowych WOPL OK (WOPK) w latach 1959–1985, widziany z perspektywy Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Bemowie Piskim.” [ Zobacz więcej ];
   
• “Wspomnienia i refleksje przeciwlotnika – Część V – Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych – Bemowo Piskie 1989–1991.” [ Zobacz więcej ];
   
• “Przeciwlotniczy zestaw rakietowy S–125M Newa (SA–3 Goa).” [ Zobacz więcej ];
   
• “Przeciwlotniczy zestaw rakietowy S–75M Wołchow (SA–2 Guideline).” [ Zobacz więcej ];

Bibliografia

Zbigniew Olszański „Wojska Rakietowe Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej” – Poznań 1995.