Przeciwlotnicze zestawy rakietowe
WRiA OPK (WLOP, SP)


Historia PZR, teoria techniki rakietowej i taktyka

Home - strona główna WRiA.PL – “Wspomnienia ...”.

 

Dane taktyczno-techniczne PZR Wojsk Rakietowych OPK (WLOP i SP) Sił Zbrojnych RP.


PPZR - “Strzała–2M”  (SA–7B Grail).
        W listopadzie 1979 r. w dywizjonach dowodzenia pojawiają się plutony przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych (PPZR) „Strzała-2M”.
        PPZR „Strzała-2M” przeznaczone były do zwalczania celów powietrznych na bardzo małych wysokościach od 50 do 2300 m i odległościach od 800 do 4200 m.
        Jako pierwsza otrzymuje je 3 DA OPK. Do stycznia 1990 r. wyposażono w PPZR „Strzała-2M” wszystkie związki taktyczne Wojsk Rakietowych OPK.
        Zmiany te zostały formalnie usankcjonowane zarządzeniem Szefa Sztabu Wojsk OPK z dnia 15 kwietnia 1986 r. [ Zobacz więcej ]
PZR - S-125M Newa  (SA–3 Goa).

PZR S-125M Newa przeznaczony jest do niszczenia celów powietrznych lecących na średnich, małych i skrajnie małych wysokościach, a w wyjątkowych przypadkach do rażenia celów naziemnych i nawodnych.

Może działać w systemie obrony powietrznej przy sprzężeniu z zautomatyzowanym SD typu WEKTOR 2 WE lub autonomicznie.[ Zobacz więcej ]

PZR - S-75M Wołchow  (SA-2 Guideline).
         PZR S-75M był przeznaczony do niszczenia obiektów  powietrznych, a w wyjątkowych przypadkach do niszczenia (rażenia) celów naziemnych i nawodnych. Mógł działać w systemie obrony powietrznej przy sprzężeniu z zautomatyzowaym SD typu WEKT0R-2WE lub autonomicznie.

          W ZSRR do prac nad konstrukcją rakiet przeciwlotniczych przystąpiono już w 1946 roku. Kopia niemieckiej rakiety Hs-117 Schmetterling, opracowana przez zespół gen. Lwa Gonora, nie spełniała oczekiwań. Rakieta okazała się nierozwojowa i mało skuteczna. Znacznie lepsze wyniki uzyskało biuro konstrukcyjne S. Łowoczkina. W efekcie pracy biura, we współdziałaniu z inżynierami niemieckimi, powstała rakieta R–101E, której pierwowzorem była niemiecka rakieta Wasserfall. Rakieta R–101E także nie spełniała do końca oczekiwań konstruktorów. Borykano się z problemami układu kierowania rakiety. [ Zobacz więcej ]
 
Elaboracja rakiet W–755 PZR S–75M “Wołchow”.
        Rakiety W–755 PZR S–75M dostarczane były do dywizjonów ogniowych transportem kolejowym z byłego ZSRR do najbliższej stacji kolejowej. Rakiety w transporcie kolejowym były nie uzbrojone i nie napełnione składnikami paliwa rakietowego. Oddzielnie transportowano I stopień rakiety (silnik startowy), II stopień rakiety, skrzydła i stateczniki, ładunek bojowy, paliwo i utleniacz ... [ Zobacz więcej ]
 
Elaboracja rakiet W–760 PZR S–75M “Wołchow” z głowicami jądrowymi RA–6..
Rakiety W–760.

Na mocy Postanowienia KC KPZR i RM ZSRR nr 1234–528 z dnia 30 grudnia 1960r., przystąpiono w ZSRR do prac nad rakietą przeciwlotniczą z jądrową głowicą bojową dla PZR S–75M Wołchow. Była to rakieta W–760 (15D) przeznaczona do niszczenia powietrznych celów grupowych.

Rakieta posiadała zdublowane systemy radiokierowania i autopilota. Nie posiadała radiozapalnika, ładunek jądrowy (15 kT) inicjowany był za pomocą komendy radiowej wysyłanej z SNR. Waga rakiety 2450 kG, długość 11,8 m.

Rakieta została przyjęta na uzbrojenie 15 maja 1964 roku. [ Zobacz więcej ]

PZR 2K–11 “Krug” ( SA–4 “Ganef” ).

Postanowieniem Komitetu Centralnego KPZR i Rady Mimistrów ZSSR Nr 188–88 z dnia 13 lutego 1958r. “O stworzeniu doświadczalnego modelu przeciwlotniczego zestawu rakietowego “Krug””, były określone podstawowe charakterystyki PZR, główni wykonawcy i terminy przewidywanych prac, w tym termin rozpoczęcie wspólnych (państwowych) prób na III kwartał 1961 roku.

Przeciwlotniczy zestaw rakietowy przeznaczony był do przechwytywania celów, lecących z prędkościami do 600 m/s na wysokościach od 3000 m do 25000 m, na odległości do 45 km. Prawdopodobieństwo zniszczenia celu, typu frontowego bombowca Ił–28, na wysokościach do 20 km jedną rakietą powinno wynosić 0,8. Przy tym, przewidywano możliwość manewru celu z przeciążeniem do 4 g. Cel z efektywną powierzchnią odbicia, odpowiadającą MiG–15, powinien zostać wykryty na odległości 115 km z zabezpieczeniem czasu rozwinięcia z marszu i czasu zwijania – nie większym niż 5 min. [ Zobacz więcej ]

 
PZR – S–200WE Wega ( SA–5 Gammon ).

Początek prac nad przeciwlotniczym zestawem rakietowym dalekiego zasięgu S–200 zaczyna się 4 czerwca 1957 roku.

Pierwszy doświadczalny start rakiety odbył się 27 lipca 1960 roku. Produkcję zestawu podjęły zakłady produkcyjnych ZSRR CzKW „Ałmaz” i MKW „Faken”. Głównym konstruktorem rakiety był P. Gruszin. W 1965 roku, zakłady produkcyjne w Leningradzie rozpoczęły seryjną produkcję rakiet. Zestaw 22 lutego 1967 roku został wprowadzony na uzbrojenie wojsk obrony powietrznej ZSRR pod nazwą S–200A kryptonim „Angara”.

W wyniku modernizacji zestawu, 8 września 1969 roku wojska obrony powietrznej ZSRR przyjęły na uzbrojenie S–200W kryptonim „Wega”, a w 1974 roku rozpoczęto pracę nad zestawem S–200D kryptonim „Dubna”. Do końca lat siedemdziesiątych wprowadzono na uzbrojenie wojsk obrony powietrznej ZSRR blisko 2000 wyrzutni.

W 1980 roku, zaczęto produkować zestaw S–200 przeznaczony na eksport do krajów zrzeszonych w Układzie Warszawskim. Nazwano go S–200WE "Wega–E". Od 1982 roku zestaw S–200 eksportowano do krajów nie będących członkami Układu Warszawskiego. Nazwano go S–200E "Wega–E".  [ Zobacz więcej ]
 

Rakiety systemu S–200 z głowicami specjalnymi..

Magazyn rakiet pułku S–200 w m. Keila–Joa (Estonia)

Mimo ciągłego rozwoju techniki bojowej i prowadzenia intensywnych prac badawczo–rozwojowych nad kolejnymi, coraz bardziej zaawansowanymi zestawami rakietowymi, zdawano sobie sprawę z faktu, że nawet najskuteczniejsze systemy obrony powietrznej mogą okazać się bezsilne wobec zmasowanych ataków prowadzonych przez ugrupowania samolotów przeciwnika na obiekty strategiczne. W ZSRR problem ten zdecydowano się rozwiązać, opracowując rakiety przeciwlotnicze z głowicami jądrowymi zdolnymi do niszczenia grupowych celów powietrznych...
 

Autor artykułu, ppor. Witold Bużantowicz, jest absolwentem Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie (2008) oraz Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie (2009). Po ukończeniu WSO SP rozpoczął służbę w 78 pułku rakietowym OP na stanowisku dowódcy plutonu przechowywania i elaboracji rakiet. Obecnie ppor. Bużantowicz pracuje w Wydziale Mechatroniki i Lotnictwa WAT na stanowisku młodszego inżyniera. [ Zobacz więcej ]

 

Przeciwlotnicza artyleria lufowa.


Armata przeciwlotnicza kalibru 37 mm wz. 1939 (61-K).

 

Holowana armata przeciwlotnicza kalibru 37 mm wz. 1939 służyła do strzelania do celów powietrznych, poruszających się w odległości do 4 000 m i na wysokości do 3 000 m. Budowa armaty pozwala na wykorzystanie jej do zwalczania lekko opancerzonych celów naziemnych. [ Zobacz więcej ]

 
Samoczynna armata przeciwlotnicza 57 mm wz.1950 (S-60).

 

Autor artykułu, ppłk w st. spocz. mgr inż. Adam Wyderko.

57 mm samoczynna armata przeciwlotnicza S-60 jest armatą małego kalibru przeznaczoną do zwalczania celów powietrznych w odległość do 6000 m przy współpracy z przyrządem PUAZO (ros. Pribor Uprawlenija Artillerijskim Zienitnym Ogniom) i w odległość do 5500 m (armaty wczesnych serii produkcyjnych w odległości do 4800 m) przy wykorzystaniu samoczynnego celownika przeciwlotniczego AZP-57 (ros. Awtomaticzeskij Zienitnyj Priceł). S-60 jest pierwszą radziecką małokalibrową armatą przeciwlotniczą artylerii lądowej wyposażoną w napęd nadążny, służący do zdalnego jej naprowadzania w dwóch płaszczyznach. Pierwsze serie armat posiadały napęd ASP57 lub DON-60, kolejne - napęd nadążny ESP-57 (ros. Elektriczeskij Slediaszczij Priwod). Budowa armaty pozwala wykorzystywać ją także do strzelania do celów naziemnych: siły żywej, punktów ogniowych, czołgów, transporterów opancerzonych, samochodów, itp. obiektów.

Zobacz więcej ]

 
Armata przeciwlotnicza kalibru 85 mm wz. 1939.

 

Autor artykułu, ppłk w st. spocz. mgr inż. Adam Wyderko.

W drugiej połowie 1937 r., w Biurze Konstrukcyjnym Fabryki nr 8 im. M. I. Kalinina w podmoskiewskich Podlipkach (od grudnia 1938 r. Kaliningrad), zespół konstruktorów pod kierownictwem G. D. Dorochina opracował projekt modernizacji armaty przeciwlotniczej kal. 76 mm wz. 1931 r. 3K stawiając na jej łożu lufę kalibru 85 mm o długości 4 693 mm (55,2 klb.). [ Zobacz więcej ]

 
Armata przeciwlotnicza kalibru 100 mm wz. 1947 r.

 

Autor artykułu, ppłk w st. spocz. mgr inż. Adam Wyderko.

W 1944 r. w Głównym Zarządzie Artylerii (ros. GAU – Gławnoje Artillerijskoje Uprawlenije) Armii Czerwonej określono dalsze kierunki rozwoju uzbrojenia artylerii przeciwlotniczej. Za konieczne uznano opracowanie, w najbliższych latach, między innymi nowych armat przeciwlotniczych o kalibrze 57, 100 i 130 mm. Prace nad takimi modelami uzbrojenia rozpoczęto jeszcze w trakcie wojny, ale dopiero po jej zakończeniu działania te nabrały tempa. Projektowaniem nowej armaty przeciwlotniczej o kalibrze 100 mm zajęło się Biuro Konstrukcyjne Fabryki nr 8 im. M. I. Kalinina w Swierdłowsku. [ Zobacz więcej ]

 
Dalmierze optyczne.

 

Do określania bieżących parametrów położenia celu, w jednostkach artylerii lufowej OPL, wykorzystywano w zasadzie trzy typy optycznych dalmierzy stereoskopowych opracowanych w ZSRR. W bateriach armat przeciwlotniczych kalibru 37 mm były to dalmierze ZDN. W bateriach armat przeciwlotniczych kalibru 85 mm wyposażonych w przyrządy kierowania ogniem PUAZO-3 wykorzystywano dalmierze DJa-1. W bateriach armat przeciwlotniczych kalibru 57, 85 i 100 mm posiadających przeliczniki PUAZO-6-60, PUAZO-6-12 i PUAZO-6-19 (odpowiednio) użytkowano dalmierze D-49 (D-49M). [ Zobacz więcej ]

 
Przyrząd kierowania ogniem artylerii plot PUAZO-3..

 

Przyrząd PUAZO-3 służył określania i przekazywania do dział baterii armat przeciwlotniczych kal. 85 mm wz. 1939 (52-K i KS-12) danych do strzelania. Jeden przyrząd obsługiwał jedną baterię. Głównym elementem PUAZO-3 był mechaniczny przyrząd centralny (PC), który rozwiązywał zadanie spotkania pocisku z celem w sposób geometryczny, w cylindrycznym układzie współrzędnych, opierając się na hipotezie, że cel porusza się jednostajnie, prostoliniowo i na jednakowej wysokości. Danymi wejściowymi dla przyrządu były bieżące współrzędne celu względem PC: azymut β, kąt położenia ε i wysokość H. [ Zobacz więcej ]

 
Przyrząd kierowania ogniem artylerii plot PUAZO-6..

 

Przyrząd PUAZO-6-12 był jednym z podstawowych elementów bateryjnego zestawu przeciwlotniczego, który ponadto tworzyły: cztery, sześć lub osiem 85 mm armat 52-K lub KS-12 (strzelających pociskami O-365 z zapalnikiem czasowym T-5), stacja radiolokacyjna SON-9/-9A z elektrownią polową APG-15, centralna skrzynka rozdzielcza, kable oraz środki ciągu. Komplet przyrządu składał się z: analogowego przelicznika balistycznego, dalmierza, podwozia, przetwornicy umieszczonej na podwoziu, dwóch baterii akumulatorów, dwóch elektrowni polowych PZS-3 oraz kabli. Trzymetrowy optyczny dalmierz stereoskopowy D-49 służył do określenia współrzędnych celu powietrznego. Dalmierz był rozmieszczony bezpośrednio na przeliczniku. PUAZO-6-12 był przyrządem typu zamkniętego, zabezpieczonym przed przenikaniem do wnętrza pyłu i deszczu. [ Zobacz więcej ]

 
Radiolokacyjna stacja artyleryjska SON-4..

 

Stacja SON-4 była przeznaczona do wykrywania celów powietrznych i do dokładnego określania bieżących współrzędnych jednego z nich. Określane przez stację współrzędne celu: azymut β, kąt położenia ε i odległość pochyła (skośna) D po odpowiednim ich przekształceniu, z układu sferycznego wykorzystywanego w stacji radiolokacyjnej w układ prostokątny dogodny dla przelicznika, były automatycznie przekazywane do przyrządu PUAZO-7. Przelicznik wypracowywał dane do strzelania: wyprzedzony azymut βw, kąt podniesienia φ i nastawę zapalnika z, które następnie przesyłano do baterii armat przeciwlotniczych KS-19. [ Zobacz więcej ]

 
Radiolokacyjna stacja artyleryjska SON-9..

 

Stacja SON-9 była przeznaczona do wykrywania celów powietrznych w odległości nie mniejszej niż 50 km i do dokładnego określania bieżących współrzędnych jednego z nich. Stacja umożliwiała poszukiwanie i wykrywanie celów przy automatycznym przeszukiwaniu okrężnym lub sektorowym oraz przy pracy ręcznej. Niezależnie od widoczności i stanu pogody stacja umożliwiała wykrywanie i dokładne określenie współrzędnych celu w odległości dostatecznej do otwarcia skutecznego ognia. Zdjęcie Stanisław Wilk. [ Zobacz więcej ]

 

Przeciwlotnicze Zestawy Artyleryjsko-Rakietowe.


23 mm Przeciwlotniczy Zestaw Artyleryjsko-Rakietowy ZUR 23-2 KG.

 

Pierwowzorem zestawu (w mechanicznej części artyleryjskiej) jest ZU-23-2, jego produkcję rozpoczęto w 1960 roku w byłym ZSRR.

W 1972 roku produkcję licencyjną ZU-23-2 rozpoczęły Zakłady Mechaniczne “Tarnów” S.A. i to one, po wielu modernizacjach zestawu, są producentem obecnej wersji ZUR 23-2 KG. [ Zobacz więcej ]

 
23 mm Przeciwlotniczy Samobieżny Zestaw Artyleryjsko-Rakietowy ZSU 23-4 MP.

 

ZSU 23-4 MP “Biała” jest efektem modernizacji samobieżnych poczwórnie sprzężonych armat przeciwlotniczych ZSU 23-4 “Szyłka”.

Modernizacje wykonuje tarnowski Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Sprzętu Mechanicznego Sp. z o.o.

Rozkazem Szefa Sztabu Generalnego WP z grudniu 2005 roku, ZSU 23-4 MP “Biała” została przyjęta na uzbrojenie wojska. [ Zobacz więcej ]

 

Historia PZR, teoria techniki rakietowej, taktyka itp.


PZR - CIM–10 Bomarc.
Wyrzutnia CIM-10 Bomarc. Foto: Wikimedia Commons - USAF

Czy jest obecnie przeciwlotniczy zestaw rakietowy (PZR) o zasięgu do 800 km? Raczej nie. Taki PZR już był na uzbrojeniu USAF (Sił Powietrznych USA) w latach... 1959-1972. Był to PZR CIM-10 Bomarc.

Założenia projektu CIM-10 Bomarc zakładały dążenie do maksymalnego wykorzystania już istniejących komponentów systemu obrony powietrznej i kosmicznej NORAD. Przewidywano, że PZR CIM-10 Bomarc powinien być zintegrowany z istniejącymi stacjami radiolokacyjnymi wczesnego wykrywania, wchodzącymi w skład NORAD i półautomatycznym systemem dowodzenia aktywnymi środkami obrony powietrznej SAGE. [ Zobacz więcej ]

PZR - MIM-3 Nike-Ajax.
Pozycje startowe MIM-3 Nike-Ajax. Foto: Wikimedia Commons

MIM-3 Nike-Ajax (wcześniej zwany SAM-A-7) to amerykański przeciwlotniczy zestaw rakietowy (PZR). Był pierwszym masowo produkowanym PZR na świecie. Przyjęty na uzbrojenie US Army w 1953 roku. Produkowany od 1951 roku. W sumie sformowano w USA 265 dywizjonów MIM-3 Nike-Ajax i wyprodukowano 13714 rakiet. W połowie lat 50. XX wieku, możliwości zestawu pozwalały efektywnie zwalczać każdy istniejący typ bombowców odrzutowych i rakiet skrzydlatych. [ Zobacz więcej ]

PZR - MIM-14 Nike-Hercules.
Pozycje startowe MIM-3 Hercules. Foto: Wikimedia Commons

MIM-14 Nike-Hercules - amerykański przeciwlotniczy zestaw rakietowy (PZR). Pierwszy na świecie PZR dalekiego zasięgu i pierwszy na świecie PZR z głowicą jądrową. Przyjęty na uzbrojenie US Army w 1958 roku w miejsce wcześniejszych PZR MIM-3 Nike-Ajax.

Zestaw przeznaczony był do osłony dużych rejonów administracyjnych, politycznych, ekonomicznych i obiektów wojskowych. [ Zobacz więcej ]

PZR - MIM-23 Hawk.
Wyrzutnia PZR MIM-23 Hawk. Foto: Wikimedia Commons

MIM-23 Hawk - amerykański przeciwlotniczy zestaw rakietowy.

Kompleksowe próby zestawu wykonano w 1957 roku. W trakcie tych prób zademonstrowano możliwość niszczenia celów powietrznych na wysokościach poniżej 30 metrów.

W 1959 roku zaczęła się seryjna produkcja zestawu, a w czerwcu tego roku była sformowana pierwsza jednostka US Army uzbrojona w PZR MIM-23 Hawk. [ Zobacz więcej ]

PZR - S–25 Berkut (SA–1 Guild).

9 sierpnia 1950 roku zostało podpisane Postanowieniem Rady Ministrów ZSRR Nr 3389–1426 nakazujące budowę pierwszego w ZSRR przeciwlotniczego systemu rakietowego. Zadanie główne systemu – obrona stolicy państwa – Moskwy. Systemowi nadano kryptonim “Berkut”, po polsku “Orzeł”. Nieoficjalnie mówiono, że nazwa projektu powstała od pierwszych liter nazwisk głównych konstruktorów S. Ł. Berii i P. N. Kutepowa “Ber–Kut”.
          Po śmierci Stalina i aresztowaniu Berii, głównym kontruktorem został Aleksander Raspletin, nazwę projektu zmieniono na “System S–25”. [ Zobacz więcej ]

PZR - S–25 Berkut (SA–1 Guild) - Galeria zdjęć..

 

Od opublikowania na łamach WRiA.PL artykułu “System obrony przeciwlotniczej Moskwy - PZR S-25 (SA-1 Guild)” minęły dwa lata. W 2009 roku trudno było uzyskać materiały ilustrujące wygląd elementów systemu S-25. Stąd w artykule wiele rekonstrukcji w postaci rysunków 3D powstałych w wyniku szczątkowych informacji, mało czytelnych zdjęć i ustnych relacji byłych żołnierzy.

Wzrost zainteresowań historią S-25 zaowocował badaniami odtajnionych dokumentów w archiwach Rosji i poszukiwaniami elementów S-25 w muzeach wojskowych. Oto album zdjęć pokazujący rzeczywisty wygląd wybranych elementów systemu S-25: [ Zobacz więcej ]

PZR – System “Dal” (SA–5 Griffon).

W latach 1958–1959, przemysł wyprodukował, prawdopodobnie, trzy wyrzutnie B–170. Zostały przetransportowane na poligon Sary–Szagan, gdzie 30 grudnia 1958 r. dokonano pierwszego startu rakiety systemu “Dal”. W kolejnym roku wykonano jeszcze 12 startów. Prowadzono autonomiczne starty rakiet.
         W owym czasie piętrzyły się problemy z wydolnością przemysłu i jego organizacją prac. W zakładach produkujących rakiety leżały ich stosy lecz nie było do nich aparatury radiokierowania i autopilotów. Nie było ani jednej gotowej GSN “Zenit”. [ Zobacz więcej ]
 

PZR S–300P. (С–300П, SA–10 Grumble).
Wyrzutnia PZR S–300PS. Foto George Chernilevsky – Wikimedia Commons.

Wobec wyczerpania dalszej możliwości modernizacji PZR S–75 z jednokanałowym systemem celowania, naprowadzania rakiet w systemie komend radiowych i dwustopniowymi rakietami na paliwo ciekłe, powstała konieczność zaprojektowania całkowicie nowego przeciwlotniczego zestawu rakietowego średniego zasięgu.

Postanowienie Komitetu Centralnego KPZR i Rady Ministrów ZSRR z dnia 27 maja 1969 roku “O stworzeniu ujednoliconego systemu S–300” przewidywało opracowanie trzech przeciwlotniczych zestawów rakietowych: S–300P dla Wojsk PWO (Wojsk OPK), S–300W dla Wojsk Lądowych i S–300F dla Floty Wojenno–Morskiej (Marynarki Wojennej). [ Zobacz więcej ]
 

Przeciwlotniczy system rakietowy średniego zasięgu S–350E Witiaź.
Wyrzutnia 50P6E systemu S-350E Witiaź w położeniu bojowym. Foto: Vitaly V. Kuzmin - Wikimedia Commons.

Nowy system rakietowy średniego zasięgu S-350E Witiaź (ros. Витязь) Federacji Rosyjskiej, ujawniono 19 lipca 2013 r. podczas wizyty prezydenta Władimira Putina w petersburskiej fabryce Obuchowskij Zawod.

Oficjalnie, koncern Ałmaz-Antej (producent rakiet MKB Fakieł) po raz pierwszy zaprezentował system we wrześniu 2013 r., podczas salonu MAKS 2013.

[ Zobacz więcej ]
 

Chrzest bojowy PZR SA-75 Dzwina (SA-2A Guideline). – płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak..
Start rakiety przeciwlotniczej.(C) Henryk Krajnik

 

Swój chrzest bojowy PZR SA-75 Dzwina odbył 7 października 1959 roku w ... Chińskiej Republice Ludowej. Wbrew ówczesnej propagandzie, pierwsze bojowe trofeum zdobyli chińscy przeciwlotnicy. W działaniach bojowych, ze stanowiska dowodzenia obroną powietrzną sztabu generalnego NWAChRL, wspierał ich radziecki specjalista płk Wiktor Dmitrijewicz Slusar.

 

Oto próba rekonstrukcji działań bojowych chińskich przeciwlotników w dniu 7.10.1959 roku.... [ Zobacz więcej ]
 
 

Chrzest bojowy PZR SA-75 Dzwina (SA-2A Guideline) w Wietnamie. – tłumaczył płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak..
Walka 82. doar w rejonie lotniska Kep - 31.10.1965 r.

 

“W Wietnamie było tyle przeżyć ...” - wspomnienia przeciwlotnika.

Jak wyglądał dobór funkcyjnych, odbiór sprzętu bojowego, droga eszelonem do Wietnamu przez Chiny, szkolenie i formowanie nowych dywizjonów rakietowych w Wietnamie, nieustanna gotowość do walki i sama walka, zwycięskie i przegrane bitwy z lotnictwem USA, walka z chorobami i samym sobą w dziewiczej dżungli, opowie nam generał major Jurij Aleksiejewicz Diemczenko, wtedy dowódca baterii startowej w stopniu porucznika.

Zobacz więcej ]
 
 

Środki walki radioelektronicznej PZR S-75M Wołchow. – płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak..
Dalmierz RD-75 Amazonka

 

Skuteczność SA-75 w Wietnamie stawała się coraz mniejsza. Jesienią 1966 roku udała się do Wietnamu duża grupa specjalistów wojskowych i przemysłu zbrojeniowego ZSRR. Efektem tej wizyty była kolejna modernizacja SA-75 obniżająca dolną granicę strefy ognia do 300 m, bliższą granicę ognia od 5 km, możliwość prowadzenia skutecznej walki z udziałem AGM-45 Shrike, czas reakcji dywizjonu na otworzenie ognia skrócono do 30 s.

Dywizjony rakietowe w ZSRR wzbogaciły się o nowe środki techniczne do przeciwdziałania radioelektronicznego, dalmierz RD-75 “Amazonka” i imitator SNR “Dubler”. [ Zobacz więcej... ]

Eksport przeciwlotniczych zestawów rakietowych w byłym ZSRR..
Wykres eksportu...

 

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) rozpoczyna eksport przeciwlotniczego uzbrojenia rakietowego w 1958 roku do Chin. Są to cztery przeciwlotnicze zestawy rakietowe (PZR) SA-75 Dwina, na bazie których powstają cztery dywizjony ogniowe artylerii rakietowej. Należy podkreślić, że PZR SA-75 Dwina został przyjęty na uzbrojenie PWO ZSRR w 1957 roku... [ Zobacz więcej ]
 
 

Osiąganie gotowości bojowej nr 1 przez siły dyżurne WRiA WOPK (WLOP) – mjr rez. mgr inż. Zbigniew Żołna..
Rakieta W-755 na wyrzutni SM-90 PZR S-75M

 

We “Wspomnieniach...” byłych przeciwlotników często spotykamy odniesienia do dyżurów bojowych. Na przykładzie dywizjonów rakietowych uzbrojonych w przeciwlotnicze zestawy rakietowe S–75M Wołchow 26. Brygady Rakietowej OP, chciałbym przybliżyć ten element naszej służby.

Była to nieprzerwana walka z przeciwnikiem w czasie pokoju. Walka w przestrzeni radioelektronicznej, walka nerwów i prowokacji. Wymuszanie do aktywnego działania środków rozpoznania radioelektronicznego i stacji naprowadzania rakiet w celu prowadzenia przez przeciwnika ciągłego rozpoznania radioelektronicznego. [ Zobacz więcej ]

Zasady strzelania rakietami przeciwlotniczymi zestawu S-75M – płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak..
Bloki ON PZR S-75M

 

Pozornie sprawa jest prosta. Znamy możliwości bojowe PZR S-75M, wielokrotnie prezentowane w publikacjach granice strefy ognia: bliższa 7 km, dalsza 43 km, górna 30 km i dolna 100 (300 m).

Sprawa się jednak komplikuje, bo tak naprawdę, granice strefy ognia zależały od wielu parametrów określonych w “Zasadach strzelania rakietami przeciwlotniczymi zestawu S-75M”. [ Zobacz więcej ]

Zabezpieczenie przeciwlotniczych zestawów rakietowych w rakiety – płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak..
Rakiety PZR S-75, S-125 i S-200

 

Jest styczeń 2013 roku. W Siłach Powietrznych nie ma PZR SA-75 Dzwina i S-75M Wołchow. Posiadamy 17, zmodernizowanych w Polsce, zespołów ogniowych PZR S-125 Newa-SC i jeden zespół ogniowy PZR S-200 Wega-C, także zmodernizowany w Polsce. Zmieniła się struktura 3. WBR OP i jej dywizjonów rakietowych lecz problemy w zapatrzenie w rakiety pozostały prawie takie same jak i w roku 1969. [ Zobacz więcej ]
 

Ocena gotowości do działań bojowych dywizjonu rakietowego OP – ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak..
OCELOT-1999. Foto:Zbigniew Rajmann

 
 

W artykule, autor przedstawia zasady oceny gotowości dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej do działań bojowych obowiązujące w okresie funkcjonowania Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.

Sposób organizacji, przeprowadzenia kontroli i oceny podstawowego etapu ćwiczenia taktycznego brygady (pułku) połączonego ze strzelaniami bojowymi i wyszkolenia bojowego dywizjonu, brygady (pułku), określała „Szkoła Ognia WR”

Zobacz więcej ]

Trenażer “AKKORD-75” (5G98) – ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak i mjr rez. mgr inż. Zbigniew Żołna..
Nalot na WWOO

 

W artykule przedstawiono genezę powstania trenażera WOPL Akkord-75, możliwości szkoleniowe i jego dane techniczne.

Głównym celem trenażera Akkord-75/125 było szkolenie obsług przeciwlotniczych zestawów rakietowych S-75 i S-125 do walki ze środkami napadu powietrznego przeciwnika, w tym do celów manewrujących oraz zakłócających.

Zobacz więcej ]

Awaria Su-22M4 nad Centralnym Poligonem WLOP. Przyczyna? Zestrzelenie rakietą... - Z. Przęzak & S. Kargul.

Foto: Przemek Gurgurewicz - poligon Ustka - 2011

Mija 10 lat od incydentu lotniczo-rakietowego podczas którego doszło do zestrzelenia samolotu Su-22M4 nr 29307, pilotowanego przez ppłk. pil. Andrzeja Andrzejewskiego, za pomocą rakiety 3M9M przeciwlotniczego zestawu rakietowego (PZR) 2K12 “Kub”. Strzelania wykonywał 3. i 13. pplot z 1. KZ Wojsk Lądowych.

Źródło: Biuletyn Informacyjny Nr 4706/I/2004” - zeszyt LKSL Nr 20 - Wydawnictwo DWLOP, Warszawa 2004 r.

Zobacz więcej ]
 

Ćwiczenie Sił Powietrznych pk. “ORZEŁ-11”.
Start trzeciej z kolei rakiety na stanowisku ogniowym 60. dr OP na poligonie w Ustce.

 

W dniach od 26 do 30 września 2011r. odbyły się największe ćwiczenie Sił Powietrznych od czasu wstąpienia Polski do NATO pk. “ORZEŁ-11”. W ćwiczeniu wzieło udział około 5000 żołnierzy z Wojsk Lotniczych, Wojsk Radiotechnicznych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej. W ćwiczeniu uczestniczyło 40 samolotów i śmigłowców różnych typów, dywizjony rakietowe 3. WBR OP i środki rozpoznania radiolokacyjnego, elektronicznego oraz walki elektronicznej.

Autor zdjęć: Przemek Gurgurewicz... [ Zobacz więcej... ]

Relacja z przebiegu ćwiczenia OCELOT-99 – ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak.
Odznaka Ocelot99 ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak

Relacja z przebiegu ćwiczenia OCELOT-99. Autor opracowania, ppłk rez. mgr inż. Grzegorz Walczak (na zdjęciu obok) od 1997 roku pełnił obowiązki szefa sztabu 40 dr OP w Kołczewie. W latach 1997-1998 był starszym oficerem szkoleniowym 26 BR OP. W latach 1998-2001 pełnił obowiązki szefa wydziału szkolenia 26 BR OP i w latach 2001-2006 szefa szkolenia 78 pr OP w Mrzeżynie. Ppłk Grzegorz Walczak zajmował się zawodowo problematyką strzelań rakietowych przez 10 lat swojej służby. Od stycznia 2006 roku jest w rezerwie.

OCELOT-99. Ćwiczenie wyjątkowe dla 26 BR OP. Było to pierwsze strzelanie międzynarodowe w strukturach „NATO”, było to pierwsze strzelanie wg procedur NATO i kierowanie ogniem odbywało się w języku angielskim i wreszcie było to strzelanie w ramach którego brały udział inne rodzaje wojsk ( Wojska Lądowe – KUB, OSA, Marynarka Wojenna która w ramach tego ćwiczenia razem z 26 BR OP realizowała swoje ćwiczenie PIRANIA-99 ).

Fotografie ze zbioru prywatnego ppłk. rez. Grzegorza Walczaka. [ Zobacz więcej ].
 

Umowne znaki taktyczne stosowane w pododdziałach WOPL.
Znaki taktyczne

W artykułach publikowanych na WRiA.PL przyjęto stosować, na załączanych mapkach, znaki taktyczne z okresu funkcjonowania Układu Warszawskiego.

 

Umowne znaki taktyczne stosowane są do nanoszenia informacji na mapę o wojskach własnych i przeciwnika. Znaki taktyczne dzielą się na punktowe, liniowe i konturowe. W dalszej części omówione zostaną znaki taktyczne stosowane w pododdziałach WOPL, przed wejściem Polski w struktury NATO. [ Zobacz więcej ]
 

Zastosowanie objętościowej przekładni hydrostatycznej do napędu wyrzutni rakiet przeciwlotniczych.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 07 i 08/1981.

Pod pojęciem przekładni hydraulicznej rozumiemy urządzenie służące do przekazania (za pomocą cieczy) energii na wejściu na energię ruchu na wyjściu układu z jednoczesnym wykonaniem funkcji regulacji prędkości i kierunku obrotu lub posuwu ogniwa wyjściowego.. [ Zobacz więcej ]
   

Metody naprowadzania rakiet przeciwlotniczych.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 11/1983.

Pod pojęciem metody naprowadzania rakiet należy rozumieć zbliżanie się rakiety do celu, określone zależnością wymaganych współrzędnych rakiety od współrzędnych i parametrów celu. Zależność ta łączy bieżące współrzędne rakiety z bieżącymi współrzędnymi celu i zapewnia lot rakiety po wymaganym torze. [ Zobacz więcej ]
   

Silniki rakietowe na paliwo stałe.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 06/1984.

Artykuł zawiera podstawowe (wiadomości z zakresu teorii rakietowych silników na paliwo stałe; ich klasyfikacji, rodzaju stosowanych paliw, podstawowych charakterystyk; paliw i praw ich spalania oraz wiadomości dotyczące zjawiska siły ciągu rakietowego. [ Zobacz więcej ]
   

Niestabilne spalanie w silnikach rakietowych na paliwo stałe.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 09/1984.

Spalaniem paliw stałych nazywamy zespół procesów w wyniku których energia chemiczna paliwa zamienia się na energię cieplną produktów spalania. Proces spalania zostaje zapoczątkowany przez tzw. zapłon, który następuje pod wpływem zewnętrznego impulsu, w wyniku nagrzania elementów ładunku do temperatury wyższej od temperatury zapłonu. Dla stałych paliw jednorodnych temperatura ta wynosi około 473K. [ Zobacz więcej ]
   

Proces spalania w silnikach rakietowych na paliwo ciekłe.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 06/1985.

Silnik rakietowy na paliwo ciekłe należy do grupy silników odrzutowych, wytwarzających ciąg przez bezpośrednie wykorzystanie energii kinetycznej silnego strumienia gazów spalinowych. Konstrukcja silnika zależy od jego mocy, składników materiału napędowego i rozmiarów całej rakiety Do szczególnych właściwości silników rakietowych na paliwo ciekłe należy możliwość pracy w każdym środowisku, niezależność ciągu od prędkości lotu, stosunkowo duże zużycie materiałów pędnych, krótki czas pracy (od ułamka sekundy do kilkuset sekund) i duży jednostkowy silnika. [ Zobacz więcej ]
   

Działanie grup dywersyjno–rozpoznawczych na pododziały rakietowe OPK.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 11/1985.

Do prowadzenia działań dywersyjno–rozpoznawczych, państwa NATO dysponują wojskami specjalnego przeznaczenia. Podstawowym zadaniem tych wojsk jest zdobywanie informacji o najważniejszych obiektach przeciwnika i ich niszczenie, terror i sabotaż, organizowanie oddziałów wrogiego podziemia oraz dławienie ruchów narodowowyzwoleńczych i działalności partyzanckiej na tyłach wojsk własnych. [ Zobacz więcej ]
   

Tendencje rozwojowe przeciwlotniczych systemów rakietowych średniego zasięgu.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 07 i 08/1986.

Aby obrona powietrzna mogła odeprzeć atak nowoczesnych środków napadu powietrznego, działających z małych i bardzo małych wysokości pod osłoną intensywnych zakłóceń radioelektronicznych, konstruuje się nowe przeciwlotnicze systemy rakietowe mogące sprostać wymaganiom współczesnej taktyki walki. [ Zobacz więcej ]
   

Układy pneumatyczno–hydrauliczne rakiet.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 09/1986.

Rakiety z silnikami na ciekłe materiały napędowe (RMN) mają układy pneumatyczno–hydrauliczne, składające się ze zbiorników powietrza i RMN, przewodów łączących oraz podzespołów automatyki silnika i rakiety. Pozwala to na napełnianie i opróżnianie zbiorników RMN i sprężonego powietrza, przeprowadzanie nadmuchu zbiorników przed startem i podczas lotu rakiety, stałe zasilanie silników podczas lotu oraz regulację ich pracy według założonego programu lub w funkcji aktualnych warunków lotu. Rodzaj konstrukcji układów jest zależny od typu rakiety, jednak ich wspólną cechą są ogólne wymagania i kolejność działania podzespołów pneumatyczno–hydraulicznych. [ Zobacz więcej ]
   

Możliwości przykrycia bronionego obiektu strefą ognia przeciwlotniczego zestawu rakietowego.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 06/1987.

Obrona obiektów przed uderzeniami przeciwnika powietrznego polega na zniszczeniu go na podejściach do obiektu, przed rubieżą wykonywania zadania (RWZ).
          Pod pojęciem RWZ przeciwnika powietrznego rozumiemy rubież, po osiągnięciu której przeciwnik powietrzny może wykonać uderzenie na obiekt środkami nie niszczonymi przez przeciwlotnicze zestawy rakietowe (PZR). [ Zobacz więcej ]
   

Psychologiczne aspekty udziału człowieka w walce.
Zbigniew Przęzak – Przegląd Wojsk Lotniczych i WOPK nr 01/1985.

W czasie wojny znajomość psychologicznych aspektów udziału człowieka w walce umożliwia szybsze i lepsze wzajemne zrozumienie się ludzi, utrzymanie silnej więzi w kolektywach i ich zespolenie się wokół dowódcy; jest także jednym z głównych czynników skutecznego dowodzenia i uzyskiwania sukcesów bojowych. [ Zobacz więcej ]
   

 

Copyright by Zbigniew Przęzak